Το αντίθετο της ζωής

Όταν περπατάμε μέσα σε ένα παρθένο δάσος στο οποίο δεν έχει παρέμβει ακόμα ο άνθρωπος, θα παρατηρήσουμε όχι μονάχα την αφθονία της ζωής σε διάφορες μορφές αλλά θα συναντήσουμε επίσης πεσμένα δέντρα, κορμούς σε σήψη, φύλλα που σαπίζουν και ύλη σε αποσύνθεση σε κάθε μας βήμα. Οπουδήποτε κι αν κοιτάξουμε θα δούμε το θάνατο μαζί με τη ζωή να συνυπάρχουν.

Εντρύφηση στο θάνατο

Ίσως να πει κανείς ότι δεν έχει νόημα να εντρυφεί σ’ ένα γεγονός που αργεί συνήθως να συμβεί στη ζωή των ατόμων, εκτός από εξαιρέσεις. Και όταν βρισκόμαστε μπροστά στην εξαίρεση, στο θάνατο νηπίων, παιδιών ή νεαρών ατόμων, το γεγονός μας ξενίζει, μας φαίνεται αφύσικο. Τόσο βαθιά είναι ριζωμένη μέσα μας η αυθαίρετη και αστήρικτη πεποίθηση ότι το φυσιολογικό για κάθε άνθρωπο είναι να ζήσει τουλάχιστον ογδόντα χρόνια. Όσο για το ίδιο το γεγονός του θανάτου, έχουμε και γι’ αυτό τη βαθιά ριζωμένη πεποίθηση ότι περιορίζεται στη φευγαλέα χρονική στιγμή της τελευταίας πνοής. Μόνο τότε δεχόμαστε ότι επισκέπτεται τον άνθρωπο ο θάνατος.

Ξύπνα επιτέλους !

Τι πιθανότητες έχει η ασθενική πνευματική φλόγα μέσα στην ασφυκτική συσκότιση που ολημερίς ορθώνει γύρω της ο άνθρωπος να συνεχίσει να λάμπει; Ελάχιστες… έτσι θα πρέπει ή να συμβιβαστεί με την άθλια μοίρα του θανάτου της ή να επαναστατήσει.

Η απάντηση της ψυχής στο φόβο του θανάτου

Καταδυναστευμένοι οι άνθρωποι από τα γεννήματα του νου τους ζούνε προσκολλημένοι στο κυνήγι της απόκτησής τους. Καταναλωτικά αγαθά, πολυτέλειες, κοινωνική και οικονομική καταξίωση, άσκηση εξουσίας, τεχνολογία, φιλοσοφία, επιστήμες, τέχνες είναι τόσα πολλά και πως να τα προλάβεις μες την μικρή ζωή που σου χαρίστηκε. Ένα άγχος βαραίνει το στήθος μας από ένα ρολόι που χτυπά αδιάκοπα και κρέμεται παντού μπροστά μας.

Τι μπορεί να επιζήσει μετά το θάνατο του σώματος;

Από τα βάθη της ιστορίας και των αιώνων, ακόμη και σήμερα συνεχίζει να ρωτά του άπιστους ο στωικός Επίκτητος : «Ω εσύ άνθρωπε, που είσαι απόσπασμα του Θεού και έχεις μέσα σου ένα μέρος από Εκείνον!  Γιατί αγνοείς αυτή σου τη συγγένεια ;».

Η χαρά της δημιουργίας είναι κρυμμένη στον θάνατο

Τα πάντα γύρω μας κινούνται στον κανόνα του δίπολου. Δύο δυνάμεις ισορροπούν και αλληλοσυμπληρώνονται μέσα σε κάθε δράση, μέσα σε κάθε έκφανση της ζωής. Λαθεμένα θεωρούμε ότι το αντίθετο της ζωής είναι ο θάνατος. Υποπίπτουμε σ’ αυτό το ολίσθημα λόγω της άγνωστης φύσης του θανάτου γεγονός που μας δημιουργεί φόβο, τον φόβο του αγνώστου.  Το αντίθετο της ζωής είναι το συναίσθημα που αμβλύνει την βίωση της, είναι ο φόβος. Το λίκνο της ζωής είναι ο θάνατος, αυτός είναι ο ζωογόνος και η κινητήριος δύναμη της εξέλιξης. Χωρίς τον θάνατο η μακρόσυρτη ζωή δεν θα είχε νόημα, θα ήταν ένα ατέλειωτο: δεν βαριέσαι και αύριο μέρα είναι.  

Αγγίζοντας την κόψη του ξυραφιού

Η ζωή είναι ένα προγραμματισμένο ταξίδι με το κρουαζιερόπλοιο που έχει όνομα “Τιτανικός”. Γνωρίζουμε όλοι οι επιβάτες από τη στιγμή του απόπλου του πλοίου, αν και προσπαθούμε να το ξεχάσουμε, πια θα είναι η κατάληξη μας. Ο πυθμένας της παγωμένης θάλασσας περιμένει να μας καταπιεί. Σαν μικρά αθώα παιδιά όμως συνεχίζουμε να χτίζουμε κάστρα στην άμμο, να τα στολίζουμε με όμορφα κοχύλια και να τα προστατεύουμε από οποιονδήποτε εισβολέα απειλεί να τα βλάψει. Παρόλη αυτή την προσκόλλησή μας βέβαια, ξέρουμε καλά αλλά δε θέλουμε να το παραδεχτούμε ότι κάποια στιγμή αναπόφευκτα θα έλθει η παλίρροια και θα εξαφανίσει τα δημιουργήματά μας.

Συνείδηση θανάτου ή Πλάνη;

 

"Ένας άνθρωπος κατέβαινε λάμνοντας ένα μεγάλο ποταμό. Πολλά χρόνια, μέρα και νύχτα, έλαμνε κι ερευνούσε τον ορίζοντα. Άξαφνα το ρέμα έγινε τρομερό, ο άνθρωπος σήκωσε το κεφάλι κι έστησε αυτί: ο ποταμός ήταν ένας καταρράχτης, δεν είχε σωτηρία. Τότε ο άνθρωπος σταύρωσε τα κουπιά, σταύρωσε τα χέρια κι άρχισε να τραγουδάει.

Συλλογίζομαι αυτό το τραγούδι, κι η καρδιά μου πάει να σπάσει. Αυτός είναι ο μοναδικός ύμνος της λευτεριάς!"

Γιατί δεν αλλάζουμε

Ποιό το αντίθετο της ζωής; Με μεγάλη ευκολία και με περισσό θάρρος θα απαντούσε κάποιος στην ερώτηση, μα φυσικά ο θάνατος! 

Έχουμε την έμφυτη τάση να καταπιανόμαστε με πράγματα που δεν γνωρίζουμε. Έχουμε γονιδιακή μας προίκα αυτό το ειδέναι, την ροπή προς το γνωρίζειν. Έχουμε βρει πολλούς τρόπους να προσπερνάμε την περατότητα των αισθήσεων μας και να αντιλαμβανόμαστε το μη ευκλείδειο περιβάλλον μας, δηλαδή το σύμπαν. Έχουμε αποδώσει ορισμούς σε πολλές πτυχές της πεπερασμένης μας ανθρώπινης ζωής, αλλά τι μας εξασφαλίζει για την ορθότητα των μη αποδεδειγμένων μας συμπερασμάτων; Συμπεράσματα ανεπιβεβαίωτα και αναπόδεικτα μόνο ως εικασίες μπορούμε να τα παρουσιάσουμε. Εικασίες που τις περισσότερες φορές τείνουν στην δεισιδαιμονία. Δυστυχώς όμως παρά την πρόοδο μας δεν έχουμε δώσει όλες τις απαντήσεις για το πεδίο και τον χώρο για τον οποίο ζούμε, συνεπώς θα ήταν ριψοκίνδυνο να αποδεχτούμε θεωρίες και κανόνες για το μετά την ζωή.

Με άδεια την φαρέτρα από αποδείξεις περί του μετά την ζωή ας επικεντρωθούμε πρωτίστως να ανακαλύψουμε τι είναι ζωή. Μια ζωή που την κρατάμε στα χέρια μας, την ζούμε. Ο ορισμός της ζωής είναι και αυτός δύσκολος, οπότε ας βαδίζουμε ψάχνοντας τι δεν είναι ζωή ή καλύτερα τι είναι αυτό που στερεί την ζωή ή ακόμα καλύτερα αυτό που περιορίζει την βίωση της.

Μήπως περιορίζει την ζωή μας κάποιος νόμος, μήπως η δομή της κοινωνίας, μήπως η οικονομία ή ΕΜΕΙΣ; Αλλά τι σημαίνει αλήθεια ο περιορισμός της ζωής; Ο περιορισμός αυτός δεν έγκειται στην ελευθερία του πράττειν, γιατί αν το καλοσκεφτούμε έχουμε την απεριόριστη ελευθερία να κάνουμε ό,τι θέλουμε. Σκεφτείτε το μια στιγμή. Είμαστε ελεύθεροι να πράξουμε ακόμα και ενάντια σε ήθη και νόμους, άσχετα κατά πόσο είμαστε έτοιμοι να δεχτούμε τις συνέπειες. Άρα ο μόνος μας περιορισμός είναι τελικά στην δική μας προσωπική αλλαγή ή στην αυτοεπιλογή και αυτοδιάθεση μας. Μεγαλώσαμε με μη και με πρέπει και αυτά είναι η τροχοπέδη της αλλαγής. Αλλά ποια η δύναμη των πρέπει; Τι μεγάλη δύναμη ασκείται πάνω μας από τους σύνηθες κανόνες; Από πού πηγάζει και αντλείται αυτή η ισχύς των φρένων πάνω στην αλλαγή; 

Η πηγή της ισχύος είναι ο φόβος! 

Το δισάκι με τα μάγια που μας κρατάει δεμένους περιέχει μόνο φόβο. 

Όλη μας η ζωή άρχεται από τον φόβο. Ο φόβος είναι αυτός που μας στερεί την απόλαυση του δώρου της ζωής. Είμαστε σε μια σχέση και δεν την ρουφάμε στιγμή στιγμή επειδή φοβόμαστε μήπως η σχέση τελειώσει ή η σύντροφός μας απατήσει. Παίζουμε ποδόσφαιρο με το παιδί μας και δεν διασκεδάζουμε με τον φόβο μήπως πέσει και χτυπήσει.  Ζούμε σε ένα υπέροχο σπίτι αλλά δεν το απολαμβάνουμε με τον φόβο κάποιας τράπεζας. Έχουμε ένα καινούριο αμάξι και δεν το χαιρόμαστε με τον φόβο μιας γρατσουνιάς. Τα παραδείγματα είναι πολλά τόσο σε υλικό επίπεδο όσο και σε ανθρώπινο.

Μπορεί να μην είμαστε ικανοί να ορίσουμε τι είναι ζωή ή τι υπάρχει πέρα από αυτή, αλλά μπορούμε με βεβαιότητα να πούμε γιατί δεν την απολαμβάνουμε. Δυστυχώς έχει κάνει κατάληψη στην σκέψη μας ο φόβος. Όλες οι σκέψεις μας παράγονται με καταλύτη τον φόβο. Το μυαλό μας ακατάσχετα παράγει σενάρια μελλοντικά βάση του φόβου. Ενώ, όταν καθόμαστε τα πόδια μας είναι ακίνητα εφόσον δεν τα χρειαζόμαστε το ίδιο δεν ισχύει για την σκέψη. Η σκέψη είναι πάντα παρούσα ακόμα και τις στιγμές που δεν την έχουμε ανάγκη και όχι μόνο είναι παρούσα αλλά συγγράφει και σενάρια τρόμου, σαν τις ταινίες. Πώς λοιπόν να ηρεμήσουμε αλλά και πώς να πάρουμε αυτήν την έρμη απόφαση για αλλαγή; 

Δεν είναι δύσκολο να αντιληφθούμε λοιπόν γιατί η ιστορία του ανθρώπινου είδους χαρακτηρίζεται από φθόνο, μισαλλοδοξία, ατέλειωτους πολέμους, κοινωνικές ανισομέρειες κ.ο.κ.. Όλα τα δεινά πηγάζουν από την ύπαρξη του φόβου, ο οποίος χρησιμοποιήθηκε ανά τους αιώνες ως μέσο επιβολής και ως γνώμονας κρίσης και κριτικής.

Όπως προείπαμε ο φόβος στερεί το δρέπισμα των καρπών της ζωής και μας αποτρέπει από την πολυπόθητη προσωπική αλλαγή. Αλλά και ο ίδιος ο φόβος έχει έναν πατέρα τιτάνα. Τον φόβο θανάτου. 

Τελικά φτάνουμε στο απότοκο συμπέρασμα πως η ανάγκη του γνωρίζειν πηγάζει από την ανάγκη μας να δώσουμε απαντήσεις πάνω στο άγνωστο πεδίο του θανάτου. Όσο αντιλαμβανόμαστε την ματαιότητα της προσπάθειας, αφού οι απαντήσεις δεν μας πείθουν, τόσο η αναζήτηση για γνώση εντείνεται. Οι ερωτήσεις για το άγνωστο της δημιουργίας αλλά και το τέλος της εμμένουν, η έλλειψη ασφαλών και ικανοποιητικών απαντήσεων διαιωνίζουν τον φόβο του αγνώστου και συνεπώς δυναμώνουν τον γεννήτορα όλων, τον φόβο του ανεξερεύνητου θανάτου.  

Έχουμε παρατηρήσει ότι το ανθρώπινο μυαλό για να λειτουργήσει επιζητά την ασφάλεια. Την έστω σε θεωρητικό επίπεδο ασφάλεια. Για παράδειγμα όταν έχουμε ένα σημαντικό ραντεβού το μυαλό πριν την συνάντηση κατασκευάζει όλα τα πιθανά σενάρια συζήτησης δίνοντας όλες τις πιθανές απαντήσεις στα θέματα που θα προκύψουν. Αυτός είναι ο λόγος που το μυαλό δεν σιγάζει ποτέ. Βέβαια τα συνήθη σενάρια είναι καταστροφολογικά αφού αυτά βρίσκονται στο πεδίο του αγνώστου και πρέπει να προβλεφτούν.

Βάση της παραπάνω λειτουργίας, το μυαλό εντάσσει στον χώρο του αγνώστου κάθε επικείμενη αλλαγή και καθετί νέο. Το άγνωστο που ενκρύπτεται σε κάθε νέα κατάσταση της ζωής μας συνειρμικά εντάσσεται και ταυτίζεται από το μυαλό μας με τον άγνωστο θάνατο. Κάθε νέα κατάσταση απαιτεί την φόνευση του παλιού και τον βηματισμό στο άγνωστο. Κάθε απώλεια είναι ένας μικρός θάνατος όπως όλοι μας έχουμε πει κάποια στιγμή της ζωής μας. Αυτός είναι ο λόγος που μας τρομοκρατεί ακόμα και η σκέψη κάποιας αλλαγής που θα μας τραβήξει έξω από το γνωστό και την πεπατημένη κατάσταση. Έτσι προτιμάμε την δεδομένη μας κατάσταση και ανεχόμαστε ή δεν βλέπουμε την τωρινή μας μιζέρια και τον πόνο που ενδεχομένως βιώνουμε. Ο πόνος, άσχετα αν είναι αφόρητος πολλές φορές, εδράζετε στο πεδίο του γνωστού, του σίγουρου και του ασφαλούς. 

Στο μεταίχμιο αυτό, της αντίληψης ότι κάτι μου πάει λάθος αλλά και φοβάμαι το άγνωστο της αλλαγής, η σκέψη λειτουργεί ως τροχοπέδη. Γι’ αυτό το λόγο σε αυτές τις στιγμές θα πρέπει να σιγάζουμε την σκέψη και να δίνουμε περισσότερο χώρο στην πίστη και να αφηνόμαστε στο κύμα της αλλαγής. Ο παραγκωνισμός της σκέψης είναι αναγκαίος όταν αυτή είναι αχαλίνωτη, η τακτική αυτή όμως δεν είναι πανάκεια για όλο μας τον βίο αλλά ένα ¨κόλπο¨ για την δεδομένη προσπάθεια.

Ας αφεθούμε λοιπόν στην προσπάθεια μας προς την κάθε αλλαγή που επιζητάμε, τόσο σε εσωτερικό επίπεδο όσο και σε εξωτερικό. Ας προσπαθήσουμε να αφαιρέσουμε τον πόνο και ας απολαύσουμε το δώρο της ζωής. 

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Μυητικός Θάνατος

Είναι κι αυτοί οι ανόητοι, οι δειλοί

που επιμένουν ηθελημένα στο σκοτάδι να βαδίζουν

και σαν τον Κάιν την ανεξέλεγκτη οργή τους

για τη δική τους ανεπάρκεια στον αδελφό να διοχετεύουν,

νομίζοντας πως έτσι θα εξιλεωθούν

για τα ανομήματά τους.

Τι κρίμα ακόμη κι ο πιο ισχυρός δεσμός

ο αδελφικός

να αδυνατεί να αντισταθεί

μπρος στους υπέρτατους εχθρούς του ανθρώπου,

την άγνοια, τον εγωισμό, τη ματαιοδοξία.

Ανάξιοι !

Σεις τον διδάσκαλο φονεύσατε

και συνεχίζεται το πτώμα να σκυλεύετε.

Αιδώς!

Μα δεν απογοητεύομαι.

Είναι στη φύση του Παντός

αδιάκοπα να αποσυντίθεται

μόνον για να εφεύρει υλικά

για νέες ζωτικές δημιουργίες.

Τώρα δε μένει άλλο τι

μέσα απ' το έρεβος και τη σιγή

στο Θάνατο να εισέλθω,

 της Γεννήσης και της Ζωής την ακριβή ιδέα να συλλάβω,

τον Δάσκαλο εντός μου να αναστήσω.

 Συνοδοιπόροι είμαστε με τον ίδιο προορισμό...

Ζωή σημαίνει αλλαγή

Όπου υπάρχει ζωή, υπάρχει και αλλαγή. Όπου υπάρχει μεγαλύτερη αλλαγή, υπάρχει και μεγαλύτερη ζωτική κινητικότητα. Ένα σώμα που δεν υπόκειται σε καμία αλλαγή είναι απόλυτα νεκρό. Μια ζωή που δεν αλλάζει ποτέ είναι ισοδύναμη με τον αιώνιο, αμετάβλητο θάνατο.  Η ζωή μας έχει αξία επειδή υπάρχει ο θάνατος. Γιατί δίνουμε αξία στη λάμψη του πρωινού, η οποία μετά από λίγες ώρες φθίνει, περισσότερη από όση σε ένα ψεύτικο λουλούδι που αντέχει πολλά χρόνια; Γιατί εκτιμούμε τόσο περισσότερο έναν οργανισμό που μεταβάλλεται από την ανόργανη ύλη που είναι σταθερή και αμετάβλητη; Αν δεν υπήρχε αλλαγή στις λαμπερές αποχρώσεις του λουλουδιού, θα ήταν άχρηστο σαν την πέτρα. Αν το τραγούδι ενός πουλιού έμενε σταθερό, θα ήταν χωρίς αξία, σαν τον άνεμο που σφυρίζει. Αν δεν υπήρχε αλλαγή στα δέντρα και το χορτάρι ο κήπος μας θα ήταν πολύ άσχημος.

Ποια θα ήταν η χρησιμότητα της ζωής μας αν έμενε αμετάβλητη; Όπως το νερό του ρυακιού είναι πάντα φρέσκο και ευεργετικό επειδή δε σταματά ούτε λεπτό, έτσι και η ζωή είναι πάντα φρέσκια και νέα επειδή δε στέκει ακίνητη, αλλά κινείται με ταχύτητα από τους γονείς στα παιδιά και από τα παιδιά στα εγγόνια, από τα εγγόνια στα δισέγγονα και κυλάει από γενιά σε γενιά, ανανεώνοντας την ύπαρξή της διαρκώς.

Δεν μπορούμε ποτέ να αρνηθούμε την ύπαρξη των γηρατειών και του θανάτου, και επιπλέον πρέπει να αντιληφθούμε ότι ο θάνατος είναι πρωταρχικής σημασία για τη συνέχιση της ζωής, διότι ο θάνατος απομακρύνει όλους τους οργανισμούς που φθίνουν μέσα στη ζωή. Αν δεν υπήρχε ο θάνατος, η ζωή θα ήταν πνιγμένη από άχρηστη οργανική ύλη. Ο μόνος τρόπος για να κινείται προς τα εμπρός και να ανανεώνεται η ζωή, είναι η δημιουργία του νέου και η απομάκρυνση του παλιού. Αν δεν υπήρχαν γηρατειά και θάνατος, η ζωή δε θα ήταν ζωή αλλά θάνατος.

Συνοδοιπόροι είμαστε με τον ίδιο προορισμό...