Διαλογισμός και ψυχική υγεία

Ο Τζον Κάμπατ - Ζιν , ο οποίος είναι καθηγητής γενικής ιατρικής και επικεφαλής της Κλινικής Μείωσης του Στρες της ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Μασαχουσέτης, περισσότερα από τριάντα χρόνια πριν ξεκινούσε μια ιδιαίτερη ψυχοθεραπευτική τεχνική που επρόκειτο να εξελιχθεί σε ένα από τα πιο ελπιδοφόρα όπλα κατά της κατάθλιψης.

Η MBCT ( Mindfulness Based cognitive Therapy) η οποία στα ελληνικά μεταφράζεται ως θεραπεία βασισμένη στη γνώση και τη συναίσθηση, «εγκαινιάστηκε» πειραματικά το 1979 στο πανεπιστήμιο της Μασαχουσέτης.

Ο Δρ Κάμπατ –Ζιν χρησιμοποίησε τεχνικές διαλογισμού με απλές ασκήσεις αναπνοής και κινήσεις της γιόγκα και του τσι κουνγκ , με σκοπό να κάνει τους ασθενείς του να αποκτήσουν τη συνείδηση του εαυτού τους, να απολαμβάνουν κάθε στιγμή της ζωής τους και να έχουν τον έλεγχο του σώματος και του μυαλού τους.

Και εδώ βρίσκεται το κομβικό σημείο που συνδέει τη μέθοδο με την κατάθλιψη.

Σύμφωνα με τον ειδικό, την στιγμή που κυριευόμαστε από το άγχος ή τη θλίψη, το μυαλό μας, αλλά και ολόκληρη η ύπαρξή μας μπαίνει σε μια κατάσταση αυτόματου πιλότου, καθοδηγώντας μας μηχανικά.

Τις ώρες που είμαστε παρόντες σωματικά, αλλά απόντες ψυχικά, είναι αυτός ο μηχανισμός που παίρνει τις αποφάσεις για εμάς.

Το πρόβλημα λοιπόν, δεν είναι η θλίψη και η κακή διάθεση, αλλά το πώς αντιδρούν η ψυχή και το μυαλό μας σε αυτήν. Με το διαλογισμό μαθαίνουμε να μπαίνουμε σε μια κατάσταση πλήρους συνειδητότητας και ελέγχουμε όσα συμβαίνουν γύρω μας.

Ο διαλογισμός που βασίζεται στη γνώση και τη συναίσθηση, επιτρέπει σε όποιον τον εφαρμόζει να αποδέχεται και να αντιμετωπίζει κάθε τι αρνητικό.

Αυτό άλλωστε υποστηρίζουν μια σειρά από πρόσφατες έρευνες.

Μελέτη που δημοσιεύτηκε στην αμερικανική Επιθεώρηση για την Προσωπικότητα και την Κοινωνική Ψυχολογία δείχνει ότι αυτού του τύπου ο διαλογισμός μπορεί να μεταβάλει τη λειτουργία του ίδιου του εγκεφάλου και να επηρεάσει σημαντικά τη ψυχολογία.

Παράλληλα με πρόσφατη μελέτη του κέντρου Διαλογισμού Γνώσης και Συναίσθησης του πανεπιστημίου της Οξφόρδης έβγαλε το συμπέρασμα ότι η συγκεκριμένη μέθοδος βοήθησε όσους πάσχουν από κατάθλιψη να παρακολουθούν τις σκέψεις τους και να αντιλαμβάνονται τις στιγμές εκείνες που η διάθεσή τους αλλάζει. Έτσι μια για πάντα κατάφερναν να σπάσουν τα δεσμά ανάμεσα σε ένα αρνητικό συναίσθημα και μια αρνητική σκέψη και να νιώθουν καλύτερα.

Τις παραπάνω έρευνες επαληθεύει και ο καθηγητής ψυχοπαθολογίας Ρίτσαρντ Ντέιβιντσον του πανεπιστημίου του Γουισκόνσιν, ο οποίος ταξίδεψε μέχρι το μακρινό Θιβέτ και υπέβαλε μοναχούς σε εκτενείς μαγνητικές τομογραφίες εγκεφάλου την ώρα που διαλογίζονταν.

Τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά. Οι διαφορές στον ιππόκαμπο και στους πρόσθιους λοβούς ήταν σημαντικές γεγονός το οποίο επιβεβαιώνει την αλλαγή που συντελείται στις εγκεφαλικές διεργασίες την ώρα της πρακτικής.

Σε όλες ανεξαιρέτως τις περιπτώσεις υπήρχε μια σημαντική αύξηση σε κύματα γάμα, τα οποία αποδεικνύουν ενισχυμένη εγκεφαλική δραστηριότητα, διαύγεια και συνειδητότητα. Μάλιστα ποτέ άλλοτε σε πείραμα της νευροεπιστήμης δεν καταγράφηκε μεγαλύτερη αλλαγή και εκπομπή από κύματα γάμα!

Στην Αμερική σε περισσότερα από διακόσια κέντρα αυτή τη στιγμή κάνουν διαλογισμό με τη μέθοδο MBCT βοηθώντας πάνω από δυο εκατομμύρια καταθλιπτικά άτομα.

Στην Μεγάλη Βρετανία όμως τα αντίστοιχα κέντρα είναι ελάχιστα, με αποτέλεσμα στον Εθνικό Οργανισμό Υγείας να σκέφτονται σοβαρά να εντάξουν το διαλογισμό στο Εθνικό Σύστημα Υγείας δίνοντας δικαίωμα πρόσβασης σε εκατομμύρια ασθενείς.

Με τη διαρκή επανάληψη ενός μάντρα το μυαλό στρέφεται προς τα μέσα και αδειάζει από σκέψεις και συναισθήματα.

Πρόσφατα έγιναν μελέτες σε δύο Πανεπιστήμια. Σε αυτές συμμετείχαν συνολικά περισσότερα από εκατό άτομα τα οποία μυήθηκαν στην συγκεκριμένη μέθοδο.

Στο τέλος των ερευνών τα αποτελέσματα εξέπληξαν ακόμα και τον ίδιο τον Μαχαρίσι. Τα συμπτώματα της κατάθλιψης στην ομάδα των διαλογιστών μειώθηκαν κατά 48% ποσοστό ρεκόρ!

Ο Χέκτορ Μάγιερς, καθηγητής ψυχολογίας στο UCLA, υποστηρίζει ότι:

« Τα αποτελέσματα μας ενθαρρύνουν να χρησιμοποιήσουμε τον υπερβατικό διαλογισμό ως συμπλήρωμα της φαρμακευτικής θεραπείας για την κατάθλιψη», ενώ δεν δίστασε να εκφράσει ελπίδες ότι στο μέλλον «μπορεί να αποτελέσει σημαντικό όπλο σε περιπτώσεις που τα φάρμακα και η ψυχοθεραπεία δεν ωφελούν».

Συνοδοιπόροι είμαστε με τον ίδιο προορισμό...