Παρασκευή 27 Φεβρουαρίου 2009

Για τον Κ(άπα)

Στον φίλο που οι δοκιμασίες το τελευταίο διάστημα του περίσσεψαν. Στον φίλο που λίγο ή πολύ άρχισε να αισθάνεται σαν ΑΠΟΚληρος. Στον φίλο που τα προβλήματα δεν καταφέρνουν να τον ΑΠΟΚάμουν αλλά αντί γι’ αυτό τον δυναμώνουν περισσότερο. Στον φίλο που κάποιες στιγμές πιθανόν να ξεχνάει πόσο τον αγαπάει ο Θεός και γι’ αυτό τον δοκιμάζει τελευταία. Στον φίλο, που μόνο ΑΠΟΚληρος δεν είναι αλλά αντίθετα είναι ο ΑΠΟΚαρδιάς φίλος μου, θέλω να δωρίσω την παρακάτω φράση, την οποία πολύ καλά γνωρίζει, για να τον συντροφεύει τις δύσκολες στιγμές :

ΚΙ’ ΑΥΤΟ ΘΑ ΠΕΡΑΣΕΙ !!!

Οι σκέψεις όλων μας είναι κοντά σου

- Ο Απόδημος –

Νομίζω πως θα το προσυπογράψουν και ο Απόλυτος και ο Απόγειος και ο Άπονος και όλοι οι υπόλοιποι οι αβάφτιστοι.

Υ.Γ. Έβαλα φωτογραφεία το ηφαίστειο Κρακατάο για να εκτονωθεί και να σου πέσει η πίεση :-)

ΖΗΣΕ ΤΗΝ ΣΤΙΓΜΗ !

Το 80 % των σκέψεων που κάνει ο μέσος άνθρωπος, μου είπαν σε ένα σεμινάριο, αφορούν το παρελθόν ή το μέλλον. Καταλαβαίνετε τι σημαίνει αυτό ; Ότι ζούμε μόνο κατά το 20 %. Το παρελθόν έχει περάσει κι όμως το θυμόμαστε, το μέλλον δεν έχει έρθει κι όμως το φοβόμαστε. Κι αυτή την στιγμή εδώ και τώρα που είναι η μόνη μας πραγματικότητα την χάνουμε. Αν σ’ αυτό τον κόσμο ερχόμαστε για να δράσουμε, να μαζέψουμε εμπειρίες και να προχωρήσουμε μπορούμε να το κάνουμε μόνον στο τώρα. Και συνειδητοποιώ το τελευταίο διάστημα, όπως έλεγα σε μια παρέα, ότι πραγματικά ευτυχισμένος αισθάνομαι όταν μπορώ να αφοσιωθώ ψυχή και σώμα σε οτιδήποτε κάνω την συγκεκριμένη στιγμή χωρίς να αφήνω το νου μου να φτερουγίζει μπρος ή πίσω στο χρόνο.

Μας έχουν όμως προγραμματίσει από μικρούς να περιμένουμε. Διάβασε και ΘΑ πετύχεις. Αν περάσεις στο πανεπιστήμιο ΘΑ είσαι ευτυχισμένος. Αν βρεις μια καλή δουλειά, αν παντρευτείς έναν καλό άνθρωπο θα, θα ,θα … ΟΛΑ ΑΝΑΒΑΛΛΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ. Τα κάναμε όλα αυτά τελικά και τι πετύχαμε ; Βρήκαμε καινούργια κόλπα για να αναβάλλουμε την ευτυχία μας. Γιατί έτσι μας μάθανε. Η ΕΥΔΑΙΜΟΝΙΑ ΕΡΧΕΤΑΙ H ΤΩΡΑ Η ΠΟΤΕ !

Διαβάστε την παρακάτω Ινδική ιστορία που μου στείλανε με mail :

Ο φίλος μου άνοιξε το συρτάρι της γυναίκας του κι έβγαλε ένα πακέτο τυλιγμένο σε ακριβό ριζόχαρτο. “Αυτό, είπε, δεν είναι ένα οποιοδήποτε πακέτο. Είναι ακριβά εσώρουχα.” Πέταξε το περιτύλιγμα και θαύμαζε το ακριβό, άγριο μετάξι… “Το αγόρασα την πρώτη φορά που πήγαμε στη Νέα Υόρκη, πριν 8 ή 9 χρόνια!” Δεν τα χρησιμοποίησε ποτέ. Τα κρατούσε για μια ¨ειδική περίπτωση¨… “Νομίζω ότι είναι η κατάλληλη περίπτωση.” Πλησίασε το κρεβάτι και άφησε τα εσώρουχα μαζί με τα άλλα πράγματα που θα πήγαινε στο νεκροθάφτη. Η γυναίκα του μόλις είχε πεθάνει. Γυρνώντας προς εμένα και μου είπε: μην κρατάς τίποτα για μια ειδική περίπτωση, κάθε μέρα που ζεις είναι μια ¨ειδική περίπτωση¨.”

“Ακόμα σκέφτομαι αυτές τις κουβέντες που μου άλλαξαν τη ζωή…Τώρα διαβάζω πολύ και καθαρίζω λιγότερο. Κάθομαι στο μπαλκόνι και θαυμάζω τη φύση ,χωρίς να με στεναχωρεί η ακαταστασία του κήπου μου. Περνώ περισσότερο χρόνο με την οικογένεια και τους φίλους και λιγότερο χρόνο δουλεύοντας. Κατάλαβα ότι η ζωή πρέπει να είναι ένα σύνολο εμπειριών που σε γεμίζουν και όχι μια απλή επιβίωση. Δεν φυλάσσω πια τίποτα. Χρησιμοποιώ τα ακριβά κρυστάλλινα ποτήρια κάθε μέρα. Βάζω τα καινούργια μου ρούχα για να πάω για ψώνια αν αποφασίσω έτσι ή το επιθυμώ. Δεν κρατάω το ακριβό μου άρωμα για τις ειδικές περιπτώσεις, το χρησιμοποιώ όποτε το θέλω. Η φράση ‘μια μέρα…’ και ‘μια άπ’αυτές τις μέρες’ εξαφανίζονται από το λεξιλόγιό μου Αν αξίζει τον κόπο να δεις, να ακούσεις ή να κάνεις κάτι, κάντο τώρα!” Δεν ξέρω τι θα έκανε η γυναίκα του φίλου μου, αν ήξερε ότι δε θα ήταν εδώ ¨αύριο¨ που όλοι μας παίρνουμε τόσο αψήφιστα… Πιστεύω ότι θα είχε φωνάξει την οικογένεια και καλούς φίλους. Πιθανόν να είχε καλέσει και κάποιους παλιούς φίλους για να ζητήσει συγνώμη και να συμφιλιωθεί για παλιές αστείες διαφορές. Θέλω να πιστεύω ότι θα είχε πάει να φάει κινέζικο που τόσο αγαπούσε! Είναι αυτά τα μικρά πράγματα που αν δε γίνουν θα με δυσαρεστούσαν, αν ήξερα ότι οι ώρες μου ήταν μετρημένες. Θα με δυσαρεστούσαν γιατί έπαψα να βλέπω καλούς φίλους με τους οποίους θα επικοινωνούσα ¨μια μέρα¨… Θα με δυσαρεστούσαν γιατί δεν έγραψα ένα γράμμα που ήθελα να γράψω ¨μια απ’ αυτές τις μέρες¨... Θα στεναχωριόμουν και θα λυπόμουν γιατί δεν είπα στους πολύ δικούς μου συχνά και αρκετά πόσο τους αγαπώ... Τώρα προσπαθώ να μην καθυστερώ, να μην κρατάω ή φυλάω τίποτα, που θα μπορούσε να φέρει γέλιο και χαρά στη ζωή μας. Κάθε μέρα, λέω στον εαυτό μου ότι είναι μια ξεχωριστή μέρα. Κάθε μέρα, κάθε ώρα, κάθε λεπτό είναι ξεχωριστό.

Ας ζήσουμε όλες τις στιγμές ολοκληρωτικά, την κάθε μία σαν να είναι η τελευταία μας. Κάποια από αυτές εξάλλου, σίγουρα θα είναι ...

Τετάρτη 25 Φεβρουαρίου 2009

Νότες Αισιοδοξίας!


Σκεφτείτε τα συναισθήματα που σας δημιουργεί η αριστερή εικόνα και αυτά που σας δημιουργεί η δεξιά. Με ποια αισθάνεστε καλύτερα; Τα φωτεινά χρώματα, ο ήλιος και μία ηλιόλουστη μέρα, ο οργασμός της φύσης όλα αυτά μας δίνουν μία νότα αισιοδοξίας για τη ζωή. Αντίθετα η δεύτερη εικόνα με τα μουντά και σκοτεινά χρώματα μας επηρεάζει με την πρόκληση ενός τόνου απαισιοδοξίας. Τώρα κοιτάξτε την τρίτη εικόνα (αυτή με το ποτήρι). Τι σκέφτεστε; Πως βλέπετε το ποτήρι; Η ψυχολογία μας λέει ότι υπάρχουν δύο τύποι ανθρώπων: αυτοί που το βλέπουν μισογεμάτο και αυτοί που το βλέπουν μισοάδειο. Αυτοί που όταν ξυπνάνε το πρωί είναι χαρούμενοι για την μέρα που ξεκινάει και αυτοί που λυπούνται για όλα όσα θα πρέπει να ζήσουν, παλέψουν, αντιμετωπίσουν μέσα στην μέρα. Γιατί είναι τόσο σημαντικό να είναι κάποιος αισιόδοξος; Γιατί η αισιοδοξία μάς βοηθά να αντιδρούμε στις αντιξοότητες, να προσπαθούμε να βρούμε λύση και να αφοσιωνόμαστε στο να ξεπεράσουμε όλα τα εμπόδια. Ακόμα και οι πιο επώδυνες, επίπονες και δυσάρεστες δοκιμασίες αντιμετωπίζονται με μαχητική διάθεση, αρκεί να έχει κάποιος την αίσθηση πως μπορεί να ασκήσει έλεγχο πάνω τους. Αν αισθάνεται ανίσχυρος, κινδυνεύει να χάσει κάθε ευκαιρία. Η αποθάρρυνση, η απάθεια και η παθητικότητα οφείλονται μόνο εν μέρει στις αντιξοότητες που πρέπει να αντιμετωπίσουμε. Στο άλλο άκρο βρίσκονται η εμπιστοσύνη, ο ενθουσιασμός και η αποφασιστικότητα. Η διαφορά μεταξύ τους είναι ουσιώδης για τη ζωή μας. Η αισιοδοξία μεταμορφώνει τις προκλήσεις σε ευκαιρίες, ενώ η απαισιοδοξία τις μετατρέπει σε παγίδες. Αιτιολογούμε στον εαυτό μας οτιδήποτε μας συμβαίνει με βάση τη στάση που κρατάμε απέναντι στη ζωή. Αν είμαστε αισιόδοξοι πιστεύουμε πως έχουμε κάποια αξία. Αν είμαστε απαισιόδοξοι θεωρούμε τον εαυτό μας ανάξιο και αξιοκαταφρόνητο. Αυτή η διαφορά καθορίζει κυριολεκτικά το πεπρωμένο μας!

Δευτέρα 23 Φεβρουαρίου 2009

Εποχή Καρναβαλιού!


Με τη λατινογενή λέξη Καρναβάλι, την αντίστοιχη της ελληνικής απόκρεω ή αποκριά, χαρακτηρίζεται η περίοδος των τριών εβδομάδων πριν από την Καθαρά Δευτέρα, κατά την οποία επικρατεί το έθιμο του μασκαρέματος. Κυριολεκτικά “Αποκρεά” σημαίνει τον αποχαιρετισμό της περιόδου κρεατοφαγίας ή την αποχή από το κρέας (από-κρεώ). Αντίστοιχα και η λατινογενής λέξη “Καρναβάλι” είναι σύνθετη από τις λέξεις carne = κρέας και vale = χαιρετώ.

Στις αλλαγές των εποχών από τα πανάρχαια χρόνια, οι άνθρωποι επικαλούνταν ανώτερες δυνάμεις για να εξασφαλίσουν υγεία, ευημερία και γονιμότητα για αυτούς και για τα ζώα τους. Τα αποκριάτικα έθιμα, αποτελούν ένα μέσο ελεύθερης έκφρασης αφού, σύμφωνα με το “νόμο” του καρναβαλιού, η σοβαρότητα, η τάξη και οι καθορισμένοι κοινωνικοί ρόλοι αμφισβητούνται και ανατρέπονται. Άνδρες μεταμφιέζονται σε γυναίκες, ηλικιωμένες γυναίκες σε λεχώνες, νέοι σε ηλικιωμένους και άνθρωποι σε ζώα. Τα γέλια, οι χοροί, τα αθυρόστομα τραγούδια και τα ολονύχτια γλέντια κυριαρχούν μέχρι το τέλος της Αποκριάς. Στη συνέχεια όλα επανέρχονται στην καθιερωμένη τους κατάσταση.

Η ιστορία της μεταμφίεσης αρχίζει στην αρχαία Ελλάδα, την εποχή του Διονύσου. Στην αρχαία Αίγυπτο συνδέεται με το θεό Όσιρη, ενώ στην Αρχαία Ρώμη, παραπέμπει στα Λουπερκάλια των Ρωμαίων. Κατά την ορθόδοξη παράδοση η Αποκριά είναι η προπαρασκευαστική περίοδος για την ασκητική βίωση της Σαρακοστής. Αρχίζει την Κυριακή του Τελώνη και Φαρισαίου και λήγει την Κυριακή της Τυροφάγου.

Τι γίνεται όμως Σήμερα; Μήπως τελικά η όλη κοινωνία και ζωή τα τελευταία χρόνια στην χώρα μας έχει γίνει μία Αποκριά και εμείς όλοι «καρναβάλια» που ζούμε, διαδραματίζουμε κοινωνικούς και επαγγελματικούς ρόλους χωρίς ηθικές αρχές, τάξη, σοβαρότητα, ανδρεία, κ.α. Στην αρχαιότητα οι αθλητές αγωνιζότανε για ένα κλαδί ελιάς υποκινούμενοι από την ευγενή άμυλα, τώρα από το ντόπινγκ, παλαιότερα υπήρχαν αξίες όπως αξιοκρατία, ελευθερία, ικανότητα, ανδρεία, τώρα η «λαμογειά». Έχει γίνει μεγάλη μαγκιά στην σημερινή εποχή να μπορείς να κλέψεις την Εφορία, το Κράτος, να κάνεις «Υπερτιμολόγηση» να «Λαδώσεις» και να τα «Αρπάζεις». Για όλα υπέρτατο αγαθό έχει καταντήσει το «ρουσφέτι» και η εκδούλευση. Τελικά μας χρειάζεται ένα πραγματικά ένα καινούργιο Όραμα όπως είπε και φίλος Delta! Να καταλάβουμε ότι οι Απόκριες είναι ένα διάλλειμα από το έργο της ζωής και όχι το ίδιο το έργο!

Παρασκευή 20 Φεβρουαρίου 2009

Νέο Όραμα

Χρειάζομαι καινούργιο όραμα. Καινούργια πεδία δράσης, καινούργιες διαστάσεις. Και εκείνες οι διαστάσεις είναι αναπόφευκτο να εναντιωθούν σε κάθε τι παλιό, μουχλιασμένο και σάπιο. Έτσι όταν κάτι πονάει, να θυμάμαι ότι δεν είναι η αλήθεια εκείνη που με πονάει. Αυτό που με πονάει είναι το ίδιο μου το ψέμα, πάνω στο οποίο έχω προσκολληθεί. Όποτε χρειάζεται να επιλέξω ανάμεσα στην αλήθεια και το ψέμα, να είμαι θαρραλέος και να επιλέγω την αλήθεια, επειδή αυτός είναι ο μοναδικός τρόπος για να ζήσω, ο μοναδικός τρόπος για να γνωρίσω, ο μοναδικός τρόπος για να υπάρξω.

Εγώ είμαι ο στόχος κι εγώ είμαι η πηγή, επειδή μετά από όλο το ταξίδι, θα έρθω στον εαυτό μου – με καινούργια μάτια, με καινούργιο όραμα, με καινούργια συνειδητότητα. Θα αρχίσω το ταξίδι μέσα στο σκοτάδι και θα φτάσω στο σπίτι την αυγή, όταν ανατέλλει ο ήλιος και τα πουλιά έχουν αρχίσει να κελαηδούν, καλωσορίζοντας με.

Πέμπτη 19 Φεβρουαρίου 2009

Πόσο ελεύθεροι είμαστε;...Είμαστε;


Από το σχολείο ακόμα μας μαθαίνουν ότι η ελευθερία ορίζεται ως το υπέρτατο εκείνο αγαθό – ιδανικό το οποίο τελειώνει εκεί που αρχίζει η ελευθερία του άλλου. Είμαστε άραγε όμως πραγματικά ελεύθεροι; Από την γέννηση μας ακόμα εντασσόμαστε σε μία οικογένεια και ένα ευρύτερο κοινωνικό σύνολο με τους κανόνες του, τις κοινωνικές νόρμες του! Μας επιβάλλεται ένας συγκεκριμένος τρόπος ζωής, στην δική μας περίπτωση ο δυτικός τρόπος ζωής, και μέσα από αυτόν από το πρωί που ξυπνάμε μέχρι το βράδυ, τρέχουμε για να ανταπεξέλθουμε στις υποχρεώσεις μας, που στις περισσότερες αν όχι σε όλες τις περιπτώσεις, ούτε καν τις έχουμε επιλέξει. Δεν τρέχουμε απλά για να βγάλουμε τον επιούσιο αλλά για να αγοράσουμε ένα καλύτερο σπίτι, να πάρουμε μια μεγαλύτερη τηλεόραση (οι κλασικές σε διαστάσεις τηλεοράσεις θεωρούνται μικρές πλέον και τις καρφώνουμε στους τοίχους των υπνοδωματίων, για το σαλόνι θέλουμε 32’’, 42’’ κ.ο.κ.) και πολλές φορές όχι γιατί μας χρειάζεται αλλά γιατί ζηλεύουμε τον φίλο μας και θέλουμε και εμείς. Το ίδιο συμβαίνει με τα ταξίδια, τα αυτοκίνητα, τα ρούχα, τις ξένες γλώσσες των παιδιών μας (αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά, ιταλικά, τώρα πολλοί σκεπτόμαστε να στείλουμε τα παιδία μας και αραβικά ή κινέζικα και σε λίγο θα τα στείλουμε να μάθουν και σουαχίλι θαρρείς πρόκειται να γίνουν διπλωμάτες – ΔΕΝ λέω να μην μάθουν μία ή δύο ξένες γλώσσες αλλά τα υπόλοιπα είναι απλώς πλεονασμός και λειτουργούμε δυναστευτικά και περιορίζοντας την δική τους ελευθερία να επιλέξουν να μάθουν εν καιρώ τις υπόλοιπες γλώσσες που θέλουν ή κρίνουν τα ίδια ότι χρειάζονται, το ίδιο κάνανε και οι γονείς μας σε εμάς, από αγάπη δεν λέω! Πόσες γλώσσες μάθαμε καθοδηγούμενη αποκλειστικά από την ελεύθερη βούληση μας; 1 και αν;). Επίσης είμαστε υποδουλωμένοι στους εγωισμούς μας, τις φιλοδοξίες μας, τους πόθους μας, τα θέλω μας και κυρίως στους φόβους μας (φοβόμαστε μην χάσουμε την δουλειά μας, μην μας κακολογήσουν για κάποια πιστεύω μας, για την κοινωνική κριτική και στην ουσία χάνουμε την ψυχή μας)! Μήπως τελικά όχι απλώς ελεύθεροι δεν είμαστε αλλά αντίθετα πέφτουμε πολλές φορές στα 7 θανάσιμα αμαρτήματα (Αλαζονεία, Απληστία, Λαγνεία, Λαιμαργία, Οκνηρία, Οργή, Φθόνος); Κάποτε ένας φίλος σε μία ομήγυρη είπε ότι ο Διογένης ήταν πραγματικά ελεύθερος ο οποίος επέλεξε να ζήσει σε ένα πιθάρι και να πηγαίνει συνειδητά κόντρα στο ρεύμα! Εμείς μπορούμε; Θέλουμε; Μπορούμε να θέλουμε;

Σάββατο 14 Φεβρουαρίου 2009

Osho - ΑΓΑΠΗ -

Είναι τόσο δύσκολο ν' αγαπά κανείς αληθινά.
Μόνο όποιος έχει κατακτήσει ένα ικανό βαθμό αυτογνωσίας μπορεί ν' αγαπήσει πραγματικά.

Αγάπη σημαίνει ν' αφήνετε στον άλλο την ελευθερία να μπορεί να είναι ο εαυτός του, κάθε στιγμή του κοινού σας δρόμου και να είστε επίσης ικανοί να φτάνετε μια τέτοια εσωτερική ωριμότητα που να μη φοβάστε ότι θα μειωθεί το συναίσθημα και το ενδιαφέρον του ενός για τον άλλο.

Αγάπη σημαίνει να επιθυμείτε την χαρά του αγαπημένου.. χωρίς να χρειάζεται να βάζετε θέματα και χωρίς να προσδοκάτε τίποτε σαν αντάλλαγμα.

Η αγάπη είναι η ποιότητα της ύπαρξης, που αν υπάρχει, τότε κερδίζουν όλοι όσοι την πλησιάζουν... εραστής, φίλος, γιος ακόμα κι ένας άγνωστος.

Θα μπορούσαμε να είμαστε μαζί, μόνο και μόνο, γιατί μας αρέσει αυτό το "μαζί", αλλά πολύ συχνά μένουμε με τον άλλο, επειδή νοιώθουμε άσχημα "χωρίς" αυτόν. Μόνο αν νικήσουμε το φόβο της μοναξιάς, θα είμαστε ικανοί για την αγάπη. Μόνο αν αγαπήσεις την μοναξιά, κάθε λεπτό που ζείς με τον άλλον.. γίνετε μια επιλογή αγάπης.

Η Αγάπη είναι ένα ολοζώντανο λουλούδι, αν το κλείσεις σ' ένα γυάλινο βάζο πνίγεται και πεθαίνει, τότε για να το κρατήσεις "ζωντανό" το μεταμορφώνεις σε πλαστικό συνθετικό λουλούδι, αλλά δεν είναι πια λουλούδι, είναι μόνο ένα κομμάτι πλαστικό. Ένα αληθινό τριαντάφυλλο, αντιμετωπίζει όλους τους κινδύνους ενός πραγματικού φυτού, εκτίθεται στον ήλιο, στον άνεμο και στη βροχή...

Η αγάπη είναι ένα σπάνιο λουλούδι. Είναι σπάνιο, επειδή μπορεί να συμβεί μόνο όταν δεν υπάρχει φόβος. Ποτέ πριν. Αυτό σημαίνει ότι η αγάπη μπορεί να συμβεί μόνο σ’ένα βαθειά πνευματικό άτομο. Το σεξ γίνεται με όλους. Οι γνωριμίες γίνονται με όλους. Όχι όμως και η αγάπη.Όταν δεν φοβάσαι, όταν δεν έχεις τίποτα να κρύψεις, τότε μπορείς ν’ ανοιχτείς, τότε μπορείς ν’ αποσύρεις όλα τα σύνορα. Και τότε μπορείς να προσκαλέσεις τον άλλο να μπει μέσα σου, μέχρι το μεδούλι σου. Και μην ξεχνάς ότι, αν αφήσεις κάποιον να σε διαπεράσει βαθειά, τότε και εκείνος θα σ’ αφήσει να τον διαπεράσεις, επειδή όταν αφήνεις κάποιον να μπει μέσα σου, δημιουργείται εμπιστοσύνη.Όταν δεν φοβάσαι, χάνει και ο άλλος το φόβο του.

Να σκέφτεσαι λοιπόν σαν να μην υπάρχει παρελθόν, και να σκέφτεσαι σαν να μην υπάρχει μέλλον. Ετούτη η στιγμή είναι ό,τι έχεις. Να φέρεσαι σαν να είναι αυτή η στιγμή το παν και βρες τη λύση: Πώς να μετασχηματίζεις την ενέργειά σου σε ένα φαινόμενο αγάπης, αυτή τη στιγμή.Εκείνο που έχει σημασία είναι το να είσαι στο εδώ και τώρα. Βρες το δρόμο σου. Αν μπορέσεις να τον βρεις με μία σχέση, πολύ ωραία. Αν δεν μπορέσεις να τον βρεις με τις σχέσεις, τότε βρες τον με την μοναχικότητά σου. Αυτοί είναι οι δύο δρόμοι. Αγάπη σημαίνει να βρεις το δρόμο σου με τις σχέσεις και διαλογισμός να τον βρεις με τη μοναχικότητά σου. Αγάπη και διαλογισμός. Αυτοί είναι οι δύο δρόμοι.Να αισθανθείς ποιος σου ταιριάζει. Τότε βάλε όλη σου την ενέργεια, και προχώρησε σ’ εκείνο τον δρόμο.

Πέμπτη 12 Φεβρουαρίου 2009

Ζωή χωρίς χρώματα


Περιμένουμε να ζήσουμε σε μια ζωή που έχουμε αφαιρέσει τα χρώματα και τις ελπίδες. Περιμένουμε ν αγαπήσουμε και να μας αγαπήσουν, όταν σημαντικότερο πράγμα στον κόσμο θεωρούμε κάτι υλικό. Μπορούμε να ξεκινήσουμε να φτιάχνουμε τη ζωή μας απ' την αρχή με το νέο ξημέρωμα, μα δε το κάνουμε. Μπορούμε να σκεφτόμαστε πως γύρω μας υπάρχουν και άλλοι άνθρωποι, μα το αγνοούμε. Αν δε γίνεται ακόμη να κερδίσουμε την προσωπική μας ευτυχία, ας προσπαθήσουμε τουλάχιστον να δούμε πως θα μπορούσαμε να γίνουμε η αιτία για την ευτυχία κάποιου άλλου ανθρώπου...

Τρίτη 10 Φεβρουαρίου 2009

Ο Χρυσός Λόγος Φ


Με αφορμή τα άρθρα για τον Πυθαγόρα που έγραψε ο αγαπητός φίλος Webstar μου γεννήθηκε η επιθυμία να αναφέρω κάποιες σκέψεις και προβληματισμούς για τον εκπληκτικότερο αριθμό που κατ’ εμέ κυριαρχεί στον κόσμο, και οι Πυθαγόρειοι θεωρούσαν Θεία αποκάλυψη, τον Μαγικό Αριθμό Φ.

Ας υποθέσουμε ότι σας ρωτάω «Τι κοινό έχει η μαγευτική διάταξη των πετάλων σε ένα κόκκινο τριαντάφυλλο, με τον διάσημο πίνακα του Σαλβαντόρ Νταλί «Η Θυσία του Μυστικού Δείπνου», τα υπέροχα σπειροειδή κοχύλια και τα άκρα του ανθρώπινου σώματος; Είναι δύσκολο να το πιστέψει κανείς αλλά το κοινό που έχουν είναι ο εκπληκτικός άρρητος αριθμός Φ που είναι γνωστός ως Χρυσός Λόγος, Χρυσή Τομή ή Χρυσός Αριθμός.

Πως ορίζεται όμως ο αριθμός αυτός Φ; Ψάχνοντας την ιδανική μέθοδο διαίρεσης ενός ευθύγραμμου μήκους, οι αρχαίοι Έλληνες είχαν την ιδέα να χωρίσουν έτσι το μήκος, ώστε το μικρότερο κομμάτι να είναι σε σχέση με το μεγαλύτερο, ότι το μεγαλύτερο σε σχέση με το συνολικό μήκος. Για να γίνει κατανοητό, έστω ένα ευθύγραμμο τμήμα ΑΓ το οποίο χωρίζεται από το σημείο Β σε δύο τμήματα ΑΒ και ΒΓ και ισχύει η παρακάτω σχέση:

Ότι δηλαδη το κομμάτι ΒΓ ειναι τόσο μικρότερο απ' το ΑΒ όσο το ΑΒ απ' τοΑΓ.

ΑΒ / ΒΓ = ΑΓ / ΑΒ = Φ = 1.618...

Είναι δηλαδή ο λόγος του μεγαλύτερου τμήματος προς το μικρότερο = με τον λογο συνολικό μήκος (όλο) προς μεγαλύτερο τμήμα.

O αριθμός Φ έχει πάρει το όνομα του - Συμβολισμό από τον ΦΕΙΔΙΑ , ο οποίος ήταν ο πρώτος που τον χρησιμοποίησε . Ο Φειδίας ήταν Αθηναίος Γλύπτης (5ος αιώνας π.Χ) και στενός συνεργάτης του Περικλή (Τρία αγάλματα της Αθηνάς έστεισε ο Φειδίας στην Ακρόπολη: την Πρόμαχο, τη Λημνία και τη Χρυσελεφάντινη . Όμοιο σε μέγεθος και υλικά κατασκευής ήταν και το άγαλμα του χρυσελεφάντινου Δία της Ολυμπίας, έργο του ίδιου γλύπτη και ένα από τα επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου.)

Η γοητεία όμως του Χρυσού Λόγου προέρχεται κυρίως από το γεγονός ότι έχει σχεδόν ένα μυστηριώδη τρόπο να αναδύεται παντού ακόμη και εκεί που δεν αναμένεται καν. Αν για παράδειγμα κόψουμε ένα μήλο οριζόντια τότε οι σπόροι του είναι διατεταγμένοι σε σχήμα πεντάκτινου αστεριού (πεντάγραμμο). Καθένα από τα πέντε ισοσκελή τρίγωνα που αποτελούν τις γωνίες του πενταγράμματος παρουσιάζει την ιδιότητα ότι ο λόγος του μήκους της μεγαλύτερης πλευράς προς τη μικρότερη (τη θεωρούμενη βάση) είναι ίση με τον Χρυσό Λόγο Φ = 1,618... Οι θέσεις των πετάλων στα τριαντάφυλλα διατάσσονται σύμφωνα με έναν μαθηματικό κανόνα που βασίζεται στον Χρυσό Λόγο. Ομοίως η ανάπτυξη των σπειροειδών κοχυλιών υπακούει επίσης σε ένα σχήμα που διέπεται από τον Χρυσό Λόγο. Επίσης οι διαστάσεις του πίνακα του Σαλβαντόρ Νταλί «Θυσία του Μυστικού Δείπνου» (Εθνική Πινακοθήκη, Ουάσιγνκτον) βρίσκονται σε Χρυσό Λόγο μεταξύ τους (περίπου 105,5΄΄ Χ 65,75΄΄). Ακόμη το μήκος του ανθρώπινου χεριού από τον αγκώνα ώς τα δάκτυλα βρίσκεται σε Χρυσό Λόγο με το μήκος του ανθρώπινου χεριού από τον ώμο ως τον αγκώνα.

Πολλά έχουν γραφεί για τον Χρυσό Λόγο αλλά σίγουρα συναντάται στην τέχνη, την αρχικτεκτονική, τη βοτανική, τη βιολογία, τη φυσική, τα μαθηματικά, την αστρονομία. Τελικά είναι ένας αριθμός από το Χέρι του Θεού. «Θεός αεί γεωμετρεί»! όπως ανέφερε και στις Πυθαγόρειες Ρήσεις ο φίλος Webstar.

Σάββατο 7 Φεβρουαρίου 2009

Κατ' εικόνα και ομοίωση...


Εσύ είσαι Εγώ και Εγώ είμαι Εσύ είπε ο Ερμής ο Τρισμέγιστος. Είμαστε παιδιά του Θεού, τέκνα του Φωτός, μορφές του Θεού στην Γη, φτιαγμένοι κατ’ εικόνα και ομοίωση Του. Ίσως βέβαια αυτό να έρχετε σε αντίθεση με την Δαρβίνεια Θεωρία ή την Θεωρία περί γονιμοποιήσεως από εξωγίηνες θεότητες μέσω γενετικών πειραμάτων. Είναι όμως δυνατόν ο Δημιουργός του Σύμπαντος, ο Συμπαντικός αυτός Θεός, που φτιάχνει από το Φωτεινό του Σύμπαν κάθε φωτεινό ον, κατ’ εικόνα και ομοίωσή Του, να μην δημιούργησε ο Ίδιος τον τρισυπόστατο Άνθρωπο, με σώμα, ψυχή και πνεύμα, ολοκληρωμένο, αποκλειστικό και προικισμένο με τις δικές Του ανώτερες ιδιότητες αλλά να άφησε κάποιους άλλους να δημιουργήσουν τον Άνθρωπο κατ΄ εντολή Του; Μήπως όμως είμαστε Υιοί του Ενός και Αληθινού Θεού, προικισμένοι με ανώτερες συμπαντικές ιδιότητες ώστε να μπορούμε να υπερασπισθούμε το φυσικό συμπαντικό δίκαιο στον πλανήτη μας;

ΠΥΘΑΓΟΡΕΙΕΣ ΡΗΣΕΙΣ

Δέν τα λένε όλα σε όλους.
'' Ού τα πάντα τοις πάσι ρητά ''

Να μη βαδίζεις στους εύκολους δρόμους.
'' Τας λεωφόρους μη βαδίζειν ''

Να διαλέγεις τον άριστο βίο.
'' Βίον αιρείσθαι τον άριστον ''

Δύσκολο να βαδίζεις πολλούς συγχρόνως δρόμους του βίου.
'' Χαλεπόν πολλάς οδούς άμα του βίου βαδίζειν ''

Αμοίραστα όλα να τα έχετε όλοι.
'' Αδιανέμητα πάντα πάντες κατέχετε ''

Να κρύβεις την αλήθεια είναι σαν να θάβεις χρυσάφι.
'' Σιγάν την αλήθειαν χρυσόν εστι θάπτειν ''

Να μη λες με πολλά λόγια λίγα πράγματα, αλλά με λίγα λόγια πολλά.
'' Μη εν πολλοίς ολίγα λέγε, αλλ` εν ολίγοις πολλά ''

Πρέπει να σιωπάς ή να λες λόγια ανώτερα απ' τη σιωπή.
'' Χρη σιγάν ή κρείσσονα σιγής λέγειν ''

Όταν είσαι οργισμένος ούτε να λες ούτε να ενεργείς.
'' Εν οργή μήτε λέγειν μήτε πράττειν ''

Λέγε εκείνα που πρέπει και όπως πρέπει και μην ακούς εκείνα που δεν πρέπει.
'' Λάλει α δει και ό, τι δει και ούκ ακούσει α μη δει ''

Η αγραμματοσύνη είναι μητέρα όλων των παθών.
'' Απαιδευσία πάντων παθών μήτηρ ''

Περισσότερο οδυνηρό να είσαι δούλος σε πάθη παρά σε τυράννους.
'' Δουλεύειν πάθεσι χαλεπώτερον ή τυράννοις ''

Τι έκανα που δεν έπρεπε; Τι έκανα που έπρεπε; Τι έπρεπε να κάνω και δεν το έκανα;
'' Πη παρέβην; τι δ` έρεξα; τι μοι δέον ουκ ετελέσθη; ''

Ένα είναι η αρχή των πάντων.
'' Έν αρχά πάντων ''

Τα πάντα γίνονται κατά τους αριθμούς.
'' Πάντα κατ` αριθμόν γίγνονται ''

Ο Θεός πάντοτε γεωμετρεί.
'' Θεός αεί γεωμετρεί ''

Επάνω σ` όλα βασιλεύει θεός, μοναδικός πάντοτε και σταθερός, που τίποτα δεν του μοιάζει.
'' Έστιν ηγεμών και άρχων απάντων θεός, εις αει εών,
μόνιμος, ακίνητος, αυτός εαυτώ όμοιος, έτερος των άλλων ''

Πυθαγόρας- Ένας ακούραστος εργάτης του πνεύματος

Μέγας Έλλην μαθηματικός και φιλόσοφος και αρχηγέτης μεγάλου θρησκευτικοπολιτικού κινήματος. Εγεννήθη εν Σάμω περί το 580 π.Χ. και απέθανεν εν Μεταποντίω της Κάτω Ιταλίας περί το 490 π. Χ. Κατά τινάς συγγραφείς ο Πυθαγόρας εγέννηθη εν Μ. Ασία, ηνδρώθη όμως εν Σάμω.Ο πατήρ του ωνομάζετο Μνήσαρχος, η δε μήτηρ του Πυθαΐς. Ενυμφεύθη την Θεανώ, εξ ης απέκτησεν υιόν ονόματι Αρίμνυστον, κατ' άλλους δε Τηλαύγη, κατά τινας δε συγγραφείς, και δύο θυγατέρας, την Μυίαν και την Αριγνώτην. Αι βιογραφικαί περί Πυθαγόρου πληροφορίαι οφείλονται κυρίως εις Ελληνας συγγραφείς, ακμάσαντας κατά τους μεταγενεστέρους χρόνους, όττως είναι ο Διογένης ο Λαέρτιος, ο Πορφύριος και ο μαθητής αυτού Ιάμβλιχος. Ούτοι εξ άλλου αρύονται τα περί του βίου, του Πυθαγόρου εκ πραγματειών του Αριστοξένου και του Δικαιάρχου, μαθητών του Αριστοτέλους, οι όποιοι ήκμασαν 200 έτη μετά τον θάνατον του Πυθαγόρου. Εάν ληφθή υπ' όψει, ότι επί 100 έτη από του θανάτου του Πυθαγόρου ουδέν εγράφη, και ότι ή διδασκαλία εις την Σχολήν του ήτο μόνον προφορική, τηρούμενη δι' όρκου, αυστηρώς μυστική τότε δικαιολογούνται πολλοί αμφιβολίαι περί της ακριβείας των βιογραφικών πληροφοριών περί Πυθαγόρου, αι οποίαι έφθασαν μέχρις ημών. Οπωσδήποτε η προσωπικότης και τα έργον του Πυθαγόρου περιεβλήθησαν τον πέπλον του μυστηρίου και του θρύλου. Θεωρείται όμως βέβαιον, ότι ο Πυθαγόρας ήσκησε μεγάλην επίδρασιν δια την ανάπτυξιν εν Ελλάδι των επιστημών εν γένει και της φιλοσοφίας ιδιαιτέρως.
Κατά την παράδοσιν, ο Αγκαίος, υιός του Διός, είχεν αποικίσει την Σάμην της Κεφαλληνίας. Ούτος έλαβε παρά της Πυθίας τον χρησμόν να εποικίση την νήσον Μελάμφυλλον η Φυλλίδα, εις την οποίαν πράγματι εγκατέστησεν ούτος Αθηναίους, Επιδαυρίους και Χαλκιδείς και την ωνόμασε Σάμον. Ο χρησμός της Πυθίας είχεν ως έξης:Ἀγκαῖ' εἰναλίαν νῆσον Σάμον ἀντί Σάμης σε οἰκίζειν κέλομαι· Φυλλὶς δ' ὀνομάζεται αὕτη.(Αγκαίε, σε προτρέπω να οικίσης την εν θαλάσση νήσον και να την οναμάσης Σάμον αντί Σάμης τώρα αύτη ονομάζεται Φυλλίς)Λέγεται, ότι οι γονείς του Πυθαγόρου κατάγονται εκ του οίκου του Αγκαίου, ενώ εις Σάμιος ποιητής, ισχυρίζεται, ότι ο Πυθαγόρας ήτο υιός του Απόλλωνος. Κατά την αυτήν παράδοσιν ο Μνήσαρχος ηρώτησε την Πυθίαν δια την έκβασιν των εμπορικών του υποθέσεων, και έλαβε την απάντησιν, ότι η σύζυγος του Παρθενίς, η οποία τότε ήτο έγκυος, θα γέννηση υιόν, ο οποίος θα διαφέρη των άλλων ανθρώπων κατά το κάλλος και την σοφίαν και θα γίνη ωφέλιμος εις το ανθρώπινον γένος. Ο Μνήσαρχος, μετά τον χρησμόν και τον τοκετόν της συζύγου του, μετονόμασε ταύτην εις Πυθαΐδα και το νεογνόν εις Πυθαγόραν, προς τιμήν της Πυθίας. Ο Πυθαγόρας από νεαράς ηλικίας λέγεται ότι εγένετο μαθητής του (φιλοσόφου) Φερεκύδου εν Λέσβω, του Ερμοδάμαντος εν Σάμω και του
Θαλού και Αναξίμανδρου εν Μιλήτω. Εφοδιασθείς με συστατικά γράμματα του τυράννου της Σάμου Πολυκράτους προς τον Φαραώ Άμασιν, επεσκέφθη την Αίγυπτον, γενόμενος δεκτός υπό των ιερέων της Μέμφιδος, Ηλιουπόλεως και Διοσπόλεως. Μετά διαμονήν εν Αιγύπτω 22 ετών, ότε ο βασιλεύς των Περσών Καμβύσης κατέλαβε την χώραν και κατέλυσε την δυναστείαν των Φαραώ, ο Πυθαγόρας μετηνέχθη εις Βαβυλώνα μετ' άλλων λογίων Αιγυπτίων, ως αιχμάλωτος. Εκεί συνανεστράφη μάγους Πέρσας και σοφούς Χάλδαίους, και μετά διαμονήν 12 ετών εν Βαβυλώνι τη μεσολαβήσει του Έλληνος Δημοκήδους, προσωπικοί ιατρού του βασιλέως των Περσών, αφέθη ελεύθερος και επανήλθεν εις Σάμον εις ηλικίαν 56 ετών. Λόγω όμως της λίαν τυραννικής διοικήσεως του Πολυκράτους έφυγεν εκ της πατρίδος του, επεσκέφθη την Δήλον, το Ιδαίον άντρον της Κρήτης και το Μαντείον των Δελφών, ένθα συνανεστράφη μετά της ιέρειας Θεμιστοκλείας, πολλά διδαχθείς παρ' αυτής κατά τους μεν, κατ' άλλους δε πολλά διδάξας αυτήν. Αναχωρήσας εκείθεν μετά διαμονήν ενός έτους εγκατεστάθη εις τον Κρότωνα της Κάτω Ιταλίας,, ένθα ίδρυσε Σχολήν. Μετά τινά χρόνον εισήχθη εις δίκην κατηγορηθείς επί αθεΐα και διαφθορά των νέων. Απολογηθείς ενώπιον του ανωτάτου δικαστηρίου του Κρότωνος, συντεθειμένου εκ χιλίων δικαστών, απηλλάγη της κατηγορίας και συνέχισε την διδασκαλίαν του ιδρύσας συν τω χρόνω παραρτήματα της Σχολής του εις πλείστας πόλεις της Κάτω Ιταλίας και Σικελίας. Εις την Σχολήν του Κρότωνος συνέρρεον μαθηταί εξ όλης της Ελλάδος. Κατά την παράδοσιν ο Πυθαγόρας «διεπονεῖτο τὸ πρῶτον περὶ τὰ μαθήματα καὶ τοὺς αριθμούς ὔστερον δὲ οὐκ ἀπέστη της Φερεκύδου τερατοποιΐας» (κατ' αρχάς ησχολείτο με τας επιστήμας και τους αριθμούς, ύστερον δε και με τας τερατοποιΐας του Φερεκύδου). Διότι, όταν εις τον λιμένα του Μεταποντίου προσήγγιζε πλοίον, ο Πυθαγόρας προείπεν, ευρισκόμενος εις την παραλίαν, ότι το πλοίον φέρει μαζί του νεκρόν, όπως πράγματι διεπιστώθη κατά την προσόρμισίν του πλοίου. Εν Τυρρηνία υπήρχε θανατηφόρος όφις, ο οποίος ήτο το φόβητρον και η μάστιξ των κατοίκων της περιοχής. Όταν ο Πυθαγόρας διερχόμενος εκείθεν υπέστη την επίθεσιν του όφεως, εδάγκασε τον όφιν, ο οποίος ούτως εφονεύθη. Όταν διέπλεε μετ' άλλων τον ποταμόν Κάσα, ήκουσεν εκ του ποταμού φωνήν μεγάλην : «Πυθαγόρα, χαῖρε», «Πυθαγόρα, χαίρε», εν ω οι συνοδοί του κατελήφθησαν υπό τρόμου. Κάποτε εφάνη συνομιλών μετά μαθητών του εν Κρότωνι και Μεταποντίω κατά την αυτήν ημέραν και ώραν. Άλλοτε, καθήμενος εις εν θέατρον εσηκώθη και έδειξεν εις τους θεατάς τον ένα πόδα του ως χρυσόν. Κατά τον Ιάμβλιχον, ο Αριστοτέλης έγραφε εις την πραγματείαν του «Περί Πυθαγορικής φιλοσοφίας», ότι του «λογικοῦ ζώου τὸ μὲν εἶναι θεός, τὸ δε ἄνθρωπος, τὸ δὲ ως ο Πυθαγόρας», «λογικού ζώου το μεν είναι θεός, το δε άνθρωπος, το δε ως ο Πυθαγόρας». Κάποτε παρευρέθη εις αγρόν τίνα, όπου βούς τις έτρωγε κυάμους. Ο Πυθαγόρας θεωρών τούτο ως αμάρτημα παρεκάλεσε τον βουκόλον ν' αποτρέψη το ζώον από του να τρώγη κυάμους (εξ ου και τα κυάμων απέχεσθαι). Ο βουκόλος - ειρωνεύθη τον Πυθαγόραν, ειπών: πολύ ευχαρίστως θα διεβίβαζα την επιθυμίαν σου εις τον βούν, άλλα δεν γνωρίζω να ομιλώ βοϊστί. Τότε, ο Πυθαγόρας επλησίασε προς τον βούν, του εψιθήρισε κάτι εις το αυτί και ο βούς έπαυσε να τρώγη κυάμους, καθ' όλην του την ζωήν. Επρέσβευε και εδίδασκε την μετεμψύχωσιν. Ότι δηλ. η ψυχή του ανθρώπου μετά τον θάνατον, αν μεν είναι τελεία, μεταβαίνει και ενούται μετά του θεού, άλλως, αν ο άνθρωπος έχη διαπράξει αμαρτήματα κατά την ζωήν του, μεταβαίνει εις φυτά ή ζώα προς τιμωρίαν και εξαγνισμόν. Αι διάφοροι αύται ζωαί μιας ψυχής, επί της Γης διαρκούν 3000 έτη. Η ουσία των όντων είναι οι αριθμοί. Το Σύμπαν προήλθεν εκ του υπάρχοντος χάους δια της μορφής, δηλ. του μέτρου και της αρμονίας. Ο Πυθαγόρας πρώτος το ωνόμασε Κόσμον, δηλαδή Τάξιν, δια την επικρατούσαν εν αυτώ αρμονίαν.
Δια τον θάνατον του Πυθαγόρου υπάρχουν δύο διάφοροι εκδοχαί. Κατά την μίαν απέθανεν ούτος εξόριστος εν Μεταποντίω εις ηλικίαν 80 και πλέον ετών. Κατά την άλλην εφονεύθη εις Κρότωνα κατ' επιδρομήν των δημοκρατικών υπό τον Κύλωνα εναντίον της Σχολής, καθ' ην επιδρομήν εσώθησαν δύο μόνον μαθηταί, ο Άρχιππος και ο Λύσις. Εκ τούτων, ως λέγει η παράδοσις, ο Λύσις μετέβη εις Θήβας και έσχεν ως μαθητήν του τον Επαμεινώνδαν. Εκ των πληροφοριών τούτων δεν δυνάμεθα να έχωμεν σαφή γνώσιν του χρόνου και του τόπου του θανάτου του Πυθαγόρου. Εκείνο επί του οποίου συμφωνούν όλοι οι παλαιοί συγγραφείς είναι ότι η Σχολή του Πυθαγόρου εν Κρότωνι εκλείσθη βιαίως δια πολιτικούς λόγους και ότι πλείστοι των Πυθαγορείων εφονεύθησαν.
Η Σχολή του Πυθαγόρου δεν ήτο θρησκευτικός οργανισμός, όπως π. χ. τα Ελευσίνια Μυστήρια. Η εισδοχή όμως μαθητών εις αυτήν και η εν αύτη διδασκαλία εγίνοντο κατά τας διατάξεις θρησκευτικών οργανώσεων. Ο υποψήφιος μαθητής εκαλείτο εις το Γυμναστήριον της Σχολής, ένθα ελάμβανε μέρος εις κοινάς μετά των μαθητών ασκήσεις. Η πάλη απηγορεύετο, διότι οι προοριζόμενοι· δια την άσκησιν της αρετής δεν ήτο πρέπον να κυλίωνται κατά γης, ως τα ζώα. Εις το ακολουθούν συμπόσιον ο υποψήφιος ηρωτάτο παντοιοτρόπως και απήντα αβιάστως και ελευθέρως. Ο Πυθαγόρας (και οι βοηθοί του) παρηκολούθουν τους μορφασμούς και τον γέλωτα του υποψηφίου, εφυσιογνώμουν, ως ελέγετο, αυτόν. Μετά τίνα καιρόν, ο υποψήφιος εκαλείτο και διήρχετο μίαν νύκτα εις τι σπήλαιον, ένθα κατά τον θρύλον, υπήρχον φαντάσματα και κακά πνεύματα. Ο αδυνατών να παραμείνη απερρίπτετο, ως ασθενούς χαρακτήρος. Εάν ο υποψήφιος ,υφίστατο επιτυχώς τας δοκιμασίας εγίνετο δεκτός εις την πρώτην βαθμίδα η τάξιν της Σχολής, ένθα η φοίτησις διήρκει 5 έτη (κατ' άλλους από 2—5). Το κύριον χαρακτηριστικόν της φοιτήσεως εις την τάξιν αυτήν ήτο, ότι ο μαθητής επί 5 έτη απηγορεύετο να ομιλή. Η σιγή ήτο ο υπέρτατος νόμος δια τον μαθητήν της τάξεως αυτής. Ήτο υποχρεωμένος να ακούη μόνον χωρίς να ερωτά. Το «αὐτὸς ἔφα», «αυτός εφα» (το είπε ο Πυθαγόρας και είναι ορθόν) είχε γίνει δόγμα. Οι μαθηταί της τάξεως αυτής ωνομάζοντο ακουσματικοί ή ακουστικοί και ήκουον μαθήματα ηθικής. Προετρέποντο ν' αναπτύσσουν την φιλίαν μεταξύ των. Μνημονεύεται, ότι ο Πυθαγόρας έδιδε μεγάλην σημασίαν εις την φιλίαν και ερωτηθείς κάποτε «τὶ ἐστι φίλος;», «τι εστί φίλος;», απήντησεν: «ἄλλος ἐγώ», «άλλος εγώ». Το φίλος εστιν άλλος εγώ συνεδυάσθη υπό του δαιμονίου τούτου πνεύματος προς μίαν θαυμασίαν παρατήρησιν επί της θεωρίας των ακεραίων αριθμών, επί της οποίας θα επανέλθωμεν κατωτέρω.
Η φιλία δια τους Πυθαγορείους ήτο «ἐναρμόνιος ἰσότης», «εναρμόνιος ισότης». Οι ακουσματικοί μαθηταί και μαθήτριαι απετέλουν το Ομακόειον (ὁμακόϊον), δηλ. πλήθος ακουόντων ομού. Έζων κοινοβιακώς και συνετηρούντο εκ του κοινού ταμείου εις το οποίον είχον καταθέσει τας περιουσίας των. Ο Πυθαγόρας επρέσβευεν, ότι ο άνθρωπος είναι ατελής και έχει ανάγκην αγωγής δια να εξαλείψη τα φυσικά ελαττώματα αυτού.«Τὰς αἰτίας δεῖ ἀναιρείν, δι' ἅς άδικεῖν πέφυκεν ἄνθρωπος, φιληδονίαν μὲν ἀπολαύσεσι ταῖς διὰ τοῦ σώματος, πλεονεξίαν δὲ ἐν τῶ κερδαίνειν, ψιλοδοξίαν δὲ ἐν τῷ καθυπερέχειν τῶν ἴσων τε καὶ ὀμοίων» (πρέπει να εξαλείψωμεν τας αιτίας δια τας οποίας ο άνθρωπος εκ φύσεως αδικεί ήτοι την φιληδονίαν, εις τας απολαύσεις του σώματος, την πλεονεξίαν του κέρδους, και την φιλοδοξίαν να υπερέχη από τους ίσους και ομοίους του) (Στοβαίου «Περί Αρετής»).Η ηθική διδασκαλία του Πυθαγόρου προπαρασκεύαζε τους μαθητάς εις την φιλοσοφικήν διδασκαλίαν. Το πνεύμα των μαθητών συνήθιζε, βαθμηδόν ν' ανευρίσκη τον τύπον μιας αοράτου τάξεως επί της ορατής πραγματικότητος. Η διδασκαλία, ιδία των ακουσματικών, εγίνετο δια συμβόλων και συμβολισμών. Εις τας αίθουσας της Σχολής ήσαν αναγεγραμμένα ρητά και επιγράμματα έχοντα συμβολικήν έννοιαν και συνεπώς ακατάληπτα δια τους αμύητους, όπως π. χ. :
1. Πῦρ μαχαίρᾳ μὴ σκαλεύεις
2. Ζυγόν μὴ ὑπερβαίνειν
3. ἐπί χοίνικος μὴ καθίζειν
4. καρδίαν μὴ ἐσθίειν
5. τὰς λεωφόρους μὴ βαδίζειν
6. αποδημοῦντα μὴ έπιστρέφεσθαι κλπ.(1. Να μη ανακατεύης το πυρ με την μάχαιραν, εσήμαινε δε τούτο: να μη εξάπτης άνθρωπον ευριβκόμενον εν θυμώ = να μη βάζης λάδι στη φωτιά. 2. Να μη υπερβαίνης τον ζυγόν, ήτοι να μη άδικης. 3. Να μη αρκείσαι εις την ημερησίαν τροφήν, δηλ. να φροντίζης εξ ίσου και δια. το παρόν και δια το μέλλον. 4. Νά μη τρώγης καρδίαν, δηλ. να μη βασανίζεις την ψυχήν σου με ανίας και λύπας. 5. Να μη βαδίζης τας λεωφόρους, ήτοι να μη παρασύρεσαι από τας γνώμας των πολλών αδαών, αλλά από τας γνώμας των επαϊόντων. 6. Όταν αποδημή τις να μη επιστρέφη, δηλ. όταν αποθνήσκη τις να μη έχη τον νουν του επί των επιγείων κλπ.).
Οι μαθηταί ηγείροντο άμα τη ανατολή του ηλίου. Ώρας τινάς διέθετον δια μελέτην και γυμναστικήν. Κατά τας εστιάσεις απηγορεύοντο οι κύαμοι και το κρέας. Τας απογευματινός ώρας οι μαθηταί ήκουον της διδασκαλίας του Πυθαγόρου και απερχόμενοι προς ύπνον έδιδον απολογισμόν εις εαυτούς περί του έργου των της ημέρας, λέγοντες:«Τὶ παρέβην; Τὶ δ' ἔρεξα; Τὶ μοι δέον οὐκ έτελέσθη ;»(ποίον καθήκον παρέβην; τι έπραξα; τι παρέλειψα να πράξω;). Προ της εισόδου της Σχολής έκειτο μέγα άγαλμα του Ερμού του Λογίου, εφ΄ ου υπήρχεν επιγραφή:
«Ἑκάς βέβηλοι» (δηλ. μακράν οι βέβηλοι, οι αμύητοι). ΄Οταν ο Πυθαγόρας επείθετο, ότι ο μαθητής μετά πενταετή σιγήν και μελέτην ήτο άξιος προαγωγής, ανεκήρυσσε τούτον εσωτερικόν μαθητήν και εδέχετο αυτόν εντός της Σχολής. Οι αριθμοί και τα γεωμετρικά σχήματα απετέλουν το αντικείμενον της πρώτης ερεύνης των εσωτερικών μαθητών. Οι αριθμοί δεν ήσαν απλώς σύμβολα ποσοτικών σχέσεων. Ήσαν αυτή αύτη η ουσία του Κόσμου. Πώς ακριβώς ενόουν τούτο ο Πυθαγόρας και οι Πυθαγόρειοι δεν είναι γνωστόν, καίτοι ο
Αριστοτέλης, φαίνεται, είχε σχετικάς πληροφορίας και επί τη βάσει τούτων αναιρεί τας Πυθαγορείους θεωρίας περί της φύσεως των αριθμών, ως μνημονεύομεν κατωτέρω. Πολλαί ερμηνείαι διεσώθησαν μέχρι ημών περί των συμβολισμών των πρώτων δέκα αριθμών, μερικάς των οποίων αναφέρομεν. Η μονάς είναι το πνεύμα, ο αιθήρ, η ενέργεια και η δύναμις εξής γίνεται το πάν. Η δυάς είναι η ύλη αποτελούμενη από ύδωρ και Γην. Η τριάς είναι ο χρόνος, ως Θεότης, ήτοι το παρελθόν, το παρόν, το μέλλον. Η τετράς είναι ο χώρος, η τάξις του Κόσμου. Ο 5 συμβολίζει τα πέντε στοιχεία εκ των οποίων σύγκειται ο Κόσμος, ήτοι γην, ύδωρ, αέρα, πυρ, αιθέρα και τα πέντε αντίστοιχα πολύεδρα, κύβον, εικοσάεδρον, οκτάεδρον, τετράεδρον, δωδεκάεδρον. Ο 6 συμβολίζει τα εξ είδη των έμψυχων όντων ήτοι: θεούς, δαίμονας, ήρωας ανθρώπους, ζώα, φυτά. Ο 7 παριστά τους επτά γνωστούς πλανήτας (Ερμής, Αφροδίτη, Άρης, Ζευς, Κρόνος, Σελήνη, Ήλιος) και τον νόμον της εξελίξεως. Ο 8 παριστά τας 8 ουράνιους σφαίρας και τους 8 φθόγγους της μουσικής κλιμακος δηλ. της αρμονίας του Κόσμου. Ο 9 παριστά τους 9 κοσμικούς χώρους του στερεώματος. Ο 10 παριστά το Σύμπάν. Την μονάδα εθεώρουν αυτό τούτο το άναρχον Ον. Τούτο, όταν εκδηλωθή, ενεργεί εις δημιουργόν δυάδα, ήτοι ο Θεός είναι διττός. Ουσία αδιαίρετος και ύλη διαιρετή, ως τούτο επίστευον οι Ορφικοί, λέγοντες: Ο Θεός είναι σύζυγος και η σύζυγος. Δια της προσθήκης μιας μονάδος εις την δυάδα ο Κόσμος λαμβάνει μορφήν δια του αριθμού τρία, ο οποίος είναι ιερώτατος αριθμός. Η ιερότης του αριθμού τρία έχει προέλθει εκ των φυσικών παρατηρήσεων των ανθρώπων. Ούτος παριστά την αρχήν, το μέσον και το τέλος. Γέννησιν, ζωήν, θάνατον. Η απλούστατη μορφή των όντων είναι το τρίγωνον με τρεις πλευράς, τρεις γωνίας, τρεις κορυφάς, τρία ύψη, τρεις διχοτόμους, τρεις διαμέσους. Οι Αθηναίοι εθεώρουν την τρίτην ημέραν του μηνός αποφράδα, άγνωστον όμως δια ποίον λόγον. Αλλά και εις την διαμόρφωσιν της γλώσσης ο αριθμός τρία απέκτησε σημασίαν, υποδηλών επίτασιν, όπως τρικυμία, τριγυρνώ κλπ., ένθα δεν νονούνται τρία κύματα ή γυρνώ τρεις δρόμους, αλλά τεράστια κύματα και περιπλανώμαι. Ο αριθμός 4 είναι επίσης ιερός και ονομάζεται τετρακτύς. Εις το όνομα δε της τετρακτύος και ώρκίζοντο οι Πυθαγόρειοι. Ιδίως τετρακτύς ωνομάζετο το άθροισμα των τεσσάρων πρώτων αριθμών, το όποιον είναι ίσον με 10 (1+2+3+4) δηλ. με το Σύμπαν. Ο πέντε κρύπτει την ασυμμετρίαν η οποία επικρατεί εις την συμμετρίαν του Κόσμου, διότι η πλευρά του εις κύκλον εγγεγραμμένου πενταγώνου είναι ασύμμετρος, το δε πεντάγωνον είναι η έδρα του εις σφαίραν εγγραφόμενου δωδεκαγώνου του παριστώντος τον Κόσμον, όστις είναι αρμονία. Οι αριθμοί 3, 4, 5 είναι ιεροί θεωρούμενοι και ομού, ως τριάς. Διότι, ούτοι αποτελούν την πρώτην Πυθαγόρειον τριάδα, ήτοι τους τρεις πρώτους αριθμούς, οι όποιοι επαληθεύουν, το πυθαγόρειον θεώρημα δηλ. τρία εις το τετράγωνον συν τέσσαρα εις το τετράγωνον = πέντε εις το τετράγωνον (9+16 = 25). Αλλά και δι' άλλον λόγον η τριάς αύτη θεωρείται ιερά. Διότι, οι αριθμοί 3, 4, 5 υψούμενοι εις τον κύβον και προστιθέμενοι μάς δίδουν τον αριθμόν 216, τον παριστώντα τον λεγόμενον ψυχογονικόν κύβον, του οποίου πλευρά είναι ο αριθμός 6. (Βλ. Κ. Γεωργούλη, Πλάτωνος «Πολιτεία» σ. 504 κ.έ.). Αλλά και ο 6 θεωρείται ιερός, ονομάζεται δε και Γάμος. Διότι, εκτός του ότι συνδέεται ούτος προς τας μετεμψυχώσεις (πλευρά ψυχογονικού κύβου) είναι και τέλειος αριθμός, επειδή το άθροισμα των μερών του μας δίδει τον αριθμόν 6, ήτοι 6:6=1, 6:3 = 2, 6:2 = 3 καί 1+2+3 = 6. Επί πλέον, ο 6 θεωρείται ιερός, διότι ούτος είναι το εμβαδόν του ορθογωνίου τριγώνου, του οποίου πλευραί είναι η ιερά τριάς (3,4,5), η Οποία δίδει και την πρώτην ακεραίαν λύσιν της εξισώσεως τής λαμβανομένης εκ του πυθαγορείου θεωρήματος (τής ω εις το τετράγωνον = χ τετράγωνον + ψ τετράγωνον).
Ο αριθμός 7 ήτο ιερός επίσης. Η ιερότης του αριθμού 7 ανάγεται εις παλαιότατους χρόνους, πολύ παλαιοτέρους της εποχής του Όμηρου και οφείλεται εις τας φάσεις της Σελήνης, εκάστη των οποίων ως γνωστόν διαρκεί επτά ημέρας. Οι Πυθαγόρειοι όμως επέτεινον την σημασίαν του αριθμού επτά θεωρούντες αυτόν παρθένον, αμήτορα, ηγεμόνα και άρχοντα απάντων, ένα θεόν, αεί όντα, και τον έχουν αφιερώσει εις την Αθηνάν. Τα διαστήματα της πυθαγορείου μουσικής κλίμακος είναι επτά και συνεπώς ο επτά είναι αυτή αύτη η αρμονία του Κόσμου. Κατά τον Πυθαγόρειον Πρώρον, «ἠ φύσις δι' ἑπτά ἐτών ἤ μηνῶν ἤ ἡμερῶν πλείστα τῶν πραγμάτων τελειοῖ ἤ μεταβάλλει». Η ιερότης του αριθμού επτά και η συμβολική σημασία του διατηρείται και εις την Καινήν Διαθήκην. Όπως π. χ.: Λέγει αυτοίς ο Ιησούς πόσους άρτους έχετε; οι δε είπον επτά και ολίγα ίχθύδια (Ματθ. 15, 34). «Κύριε ποσάκις ἁμαρτήσει είς ἐμέ ὁ ἀδελφός μου καὶ ἀφήσω αὐτῷ; ἕως ἑπτάκις; Λέγει αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς, οὐ λέγω σοι ἕως ἑπτάκις, ἀλλ' ἕως ἑδδομηκοντάκις ἑπτά» (Ματθ. 18. 22). Ο Ιησούς εφάνη πρώτον Μαρία τη Μαγδαληνή, αφ' ης εκβεβλήκει επτά δαιμόνια (Μάρκ. 12.20, 16.9). Και εις την γλώσσαν διατηρείται έκτοτε η σημασία του αριθμού επτά, όπως επτάφωτος, επτακέφαλος, επτάστομος, εφτάψυχος, εφτάπατος (ο πολύ εχέμυθος), εφτάμυαλος (ο σοφώτατος), εφταμόναχος = τελείως μόνος, εξ ου και θεομόναχος, εκ του ότι εις τον λαόν επεκράτησεν η πυθαγόρειος παράδοσις της ταυτότητος του αριθμού επτά προς τον Θεόν. Το θεομόναχος είναι και μία ζωντανή απόδειξις ου μόνον της επιδράσεως επί του ελληνικού λαού και της διατηρήσεως δια μέσου των αιώνων των Πυθαγορείων δοξασιών, αλλά και της συνεχείας και διατηρήσεως αναλλοίωτου της ελληνικής φυλής.Η αριθμολογία, η γεωμετρία και η μουσική ωδήγουν τους εσωτερικούς μαθητάς εις την κατανόησιν των κοσμικών φαινομένων ιδού τι γράφει συναφώς ο Διογένης ο Λαέρτιος (XIII 25): «Ὀ Πυθαγόρας ἐθεώρει άρχήν μὲν ὅλων τῶν πραγμάτων τὴν μονάδα· εκ δε της μονάδος ὁτι προήρχετο (ἐγίνετο) ἡ ἀόριστος δυάς διὰ τῆς ἐκδηλώσεως τῆς μονάδος καὶ ὡς ὕλης ἐκ δὲ τῆς μονάδος καὶ τῆς ἀορίστου δυάδος, ὅτι ἐγίνοντο οἱ αριθμοί· ἐκ δὲ τῶν ἀριθμών τὰ σημεῖα· ἐκ δὲ τοῦτων αἱ γραμμαί, ἐκ τῶν ὁποὶων γίνονται τὰ ἐπίπεδα σχήματα, ἐκ δὲ τῶν ἐπιπέδων τὰ στερεά· ἐκ τοῦτων τὰ αἰσθητά σώματα, τῶν ὁποίων τὰ στοιχεία εἶναι τέσσαρα: Πὺρ, ὕδωρ, γῆ, ἀήρ, τὰ ὁποία μεταβάλλονται καὶ διὰ τῆς ἀλλοιώσεως ὄλων αὐτῶν γίνεται ὁ Κόσμος ἔμψυχος, νοερός, σφαιροειδής, περιέχων εἰς τὸ μέσον τὴν γῆν και αὐτήν σφαιροειδή καὶ περιοικουμένην».Πηγή :Εγκυκλοπεδικό λεξικό «ΗΛΙΟΥ»

Παρασκευή 6 Φεβρουαρίου 2009

Μπορώ να σώσω τον κόσμο ;


Μια μέρα, ένας άνθρωπος περπατούσε στην ακρογιαλιά. Σε μια στιγμή κοιτάζει παρακάτω και βλέπει έναν νεαρό να σκύβει στην άμμο, να σηκώνει κάτι και πολύ απαλά να το πετά πίσω στην θάλασσα. Όταν τον πλησίασε, του φώναξε: " Καλημέρα! Τι κάνεις εδώ;"
Ο νεαρός, σταμάτησε για μια στιγμή, κοίταξε τον άνδρα και του απάντησε: " Πετάω αστερίες στην θάλασσα"

Γιατί το κάνεις αυτό; ζήτησε να μάθει ο άνδρας.
Επειδή ανέβηκε ψηλά ο ήλιος, φεύγει η παλίρροια και αν δεν τους ρίξω μέσα, θα πεθάνουν"

" Μα δεν βλέπεις οτι η παραλία είναι τεράστια και γεμάτη από αστερίες. Δεν πρόκειται να κάνεις τίποτα"

Ο νεαρός άκουγε ευγενικά. Ύστερα, γονάτισε, πήρε άλλον ένα αστερία και τον πέταξε μέσα στην θάλασσα, πίσω από τα κύματα και είπε: Έκανα κάτι γι' αυτόν εδώ!"

Δευτέρα 2 Φεβρουαρίου 2009

ΖΩΗ & ΘΑΝΑΤΟΣ


Ένα ποίημα του Δροσίνη με αγάπη για στοχασμό ...

Τι λοιπόν; Της ζωής μας το σύνορο
θα το δείχνει ένα ορθό κυπαρίσσι;
Κι απ' ό,τι είδαμε, ακούσαμε , αγγίξαμε
τάφου γη θα μας έχει χωρίσει;

Ό,τι αγγίζομε, ακούμε και βλέπουμε,
τούτο μόνο Ζωή μας το λέμε;
Κι αυτό τρέμομε μήπως το χάσωμε
και χαμένο στους τάφους το κλαίμε;

Σ' ό,τι αγγίζομε, ακούμε και βλέπομε
της ζωής μας ο κόσμος τελειώνει;
Τίποτε άλλο; Στερνό απόρριμα
το κορμί που σκορπιέται και λιώνει;

Κάτι ανέγγιχτο, ανάκουστο, αθώρητο
μήπως κάτω απ' τους τάφους ανθίζει,
κι ό,τι μεσα μας κρύβεται αγνώριστο
μήπως περ' απ' το θάνατο αρχίζει;

Μήπως ό,τι θαρρούμε βασίλεμα
γλυκοχάραμ' αυγής είναι πέρα
κι αντί νάρθει μια νυχτ' αξημέρωτη
ξημερώνει μι' αβράδιαστη μέρα;

Μήπως είν' η αλήθεια στο θάνατο
κι η ζωή μήπως κρύβει τη πλάνη;
Ό,τι λέμε πως ζει μήπως πέθανε
κι είν' αθάνατο ό,τι έχει πεθάνει;


STEPHANE MALLARME, ΣΟΝΕΤΟ


Με αγνά ακροδάχτυλα υψηλά τον όνυχα ως αφιερώνει
Λαμπαδηφόρα, η αγωνία, το μεσονύκτιο, συγκρατεί,
Όνειρα μύρια εσπερινά που ο Φοίνικας αποτεφρώνει
Δίχως ούτε ένας πένθιμος αμφορέας να τα δεχτεί.

Στα ερμάρια, στην άδειαν αίθουσα: κάθε πτυχή έχει εκλείψει,
Καταλυμένο άθυρμα έμπλεο κενότητα ηχηρή,
(Ο Οικοδεσπότης έφυγε στα δάκρυα της Στυγός να εγκύψει
Μ΄ αυτό μονάχα τ’ όστρακο που την ανυπαρξία κοσμεί).

Μα στο κενό παράθυρο κοντά, προς το βορρά, μι’ αχτίδα
Χρυσή, ψυχορραγώντας, τον διάκοσμο ίσως ιστορεί
Μονόκερων που με φωταύγεια πυρπολούν μια νηρηΐδα,

Κείνη, γυμνή μέσα στο κάτοπτρο, σε νεκρική ατονία,
Ως καθηλώνεται στη λήθη από το πλαίσιο κλειστή,
Των διαθλάσεων έλκει ευθύς την εφτάστερη συμφωνία.

STEPHANΕ MALLARME, Μετ. ΤΑΚΗΣ ΒΑΡΒΙΤΣΙΩΤΗΣ

Ας επιχειρήσουμε μια ανάλυση του παραπάνω σονέτου του Μαλλαρμέ. Η αναφορά σε βασικές αρχές του συμβολίσμου θα ήταν άκρως κατατοπιστική αν αναλογιστούμε το είδος του παραπάνω σονέτου.
Ο συμβολισμός συχνότατα υποδηλώνεται με αντικειμενικές συστοιχίες. Το αναφερόμενο συναίσθημα αποκαλύπτεται και υποδηλώνεται σταδιακά οχι με μία μόνο κρυφή εικόνα, αλλα με πολλές. Δηλαδή με συστοιχία αντικειμένων. Σε ποιητές όπως Μπωντλαίρ, Μαλλαρμέ, Βερλαίν το κλείδι βρίσκεται στους δύο τελευταίους στίχους.
Ο συμβολισμός διαχωρίζεται στον Υπερβατικό και τον Ανθρώπινο.
Κατα των Μπωντλαίρ ο Υπερβατικός και ο Ανθρώπινος συμβολισμός αποτελουν μέρος των ¨καθέτων αντιστοιχιών¨ ( correspondances verticales ). Εμπρεριέχουν την κίνηση απο το επίπεδο υλικών αντικειμένων και αισθήσεων τις οποίες προκαλούν προς το επίπεδο των αφηρημένων ιδεών και των προσωπικών συναισθημάτων, απο τα θεάματα και τους ήχους και τις μυρωδιές προς τις έννοιες ή τις συγκινήσεις που εμπνέουν. Υπάρχουν, βέβαια, και οι ¨οριζόντιες αντιστοιχίες¨ ( correspondances horizontales ). Οριζόντιες ονομάζονται οι αντιστοιχίες που περιγράφουν τις κινήσεις στο ίδιο επίπεδο, απο μια σωματική αίσθηση σε μία άλλη ( μέθοδος συναισθησίας ).
Το παραπάνω σονέτο ανήκει στον Υπερβατικό συμβολισμό όπου συγκεκριμένες εικόνες χρησιμοποιούνται οχι σαν σύμβολα των προσωπικών σκέψεων και συναισθημάτων του ποιητή αλλά ως σύμβολα ενός ιδεατού κόσμου, απέραντου και γενικού, του οποίου ατελής μόνο απεικόνιση αποτελεί η πραγματικότητα.
Κάθε προσπάθεια ερμηνείας του νοήματος του σονέτου είναι παρακυνδινευμένη γνωρίζοντας οτι ακόμα και ο ίδιος ο ποιητής αμφιβάλει για το αν το δημιούργημά του ενκυβωτίζει κάποια έννοια, όπως αποκαλύπτει σε μια επιστολή του. Τον συμβολικό χαρακτήρα του σονέτου προσδίδει και ο υποτιθέμενος τίτλος του: Σονέτο αλληγορικό αυτού του ιδίου.

Το σκηνικό όπως το περιγράφei σε επιστολή του ο ποιητής είναι το εξής: νύχτα γεμάτη απουσία και ερωτηματικά, μια κάμαρα με κάποιον μέσα, ενα παράθυρο ανοικτό με δύο παραθυρόφυλλα, κανένα έπιπλο παρά σκιαγραφήματα απο ακαθόριστες κονσόλες και ένας καθρέπτης με την αστρική αντανάκλαση της Μεγάλης Άρκτου που συνδέει τον ουρανό με την εγκαταλειμένη στον κόσμο κατοικία
Στη συνέχεια παρατίθονται κάποιες λέξεις κλειδία με μια προσεγγιστική σκοπιά του νοήματός τους:
• Στα ερμάρια, στην άδειαν αίθουσα: ο νούς του και η περιγραφή της δημιουργίας του κενού μέσα του.
• Πτυχή: προσπαθώντας να βοηθήσει την ρίμα* του χρησιμοποιεί την έννοια του κοχυλιού της αρχαίας ελληνικής λέξης πτυξ. Το κοχύλι έχει την ιδιότητα να δίνει την ψευδαίσθηση του ήχου της θάλασσας στο αυτί μας. Δηλαδή απο τις κενές πτυχώσεις του κοχυλιού παράγεται κάτι (ήχος). Θεμελιακή λέξη κλειδί του σονέτου όπως παρατηρεί η Emilie Noulet.
• Κάτοπτρο: υπογραμμίζει την κενότητα, η επιφάνεια του καθρέπτη αντανακλά το σύμπαν, δηλαδή το κενό.
• Εφτάστερη: η μεγάλη άρκτος όπως αναφέρει ο ίδιος ο ποιητής. Κάποιοι μεταγενέστεροι μελετητές του ανάφερουν οτι ενκρύπτει ο Μαλλαρμέ τις επτά λαμπηδόνες που συμβολίζουν το ιδεατό και απουσιάζουν απο οποιονδήποτε γνωστό ¨ουρανού¨.
*Η έννοια του άπειρου δεν μας δίνεται μόνο οπτικά μέσα απο το σονέτο αλλά και ηχητικα. Η ζευγαρωτή ομοικαταληξία του σονέτου ακούει μόνο σε –ix και σε –or. Όπου το –ix είναι το γνωστό μας σύμβολο Χ του αγνώστου και το –or προέρχεται απο το d’or δηλαδη τον χρυσό που συμβολίζει τον ιδανικό κόσμο.
Καταλήγουμε στο συμπέρασμα οτι ο ιδεατός κόσμος βρίσκεται στο ¨κενό¨ κρυμμένος και οτι το άπειρο περιέχεται στο μηδέν.

Θα ήθελα να παραθέσω και μια ακόμα μετάφραση του σονέτου απο τον Γ.Σ. Πατριαρχέα, όχι για σύγκριση των δύο μεταφραστών αλλά για παρουσίαση της μεταφραστικης δυσκολίας του Μαλλαρμέ.

Όνυξ άσπιλο αφιέρωμα του ύψους προβολή,
Το μεσονύκτι αυτό, λαμπαδηφόρο, η Αγωνία
Στηρίζει όσα απ’ τον Φοίνικα έχουν βραδινά καεί
Όνειρα που τεφροδόχος δεν τα συνάζει υδρία

Στα πρόσφορα τραπέζια, σ’ άδεια αίθουσα για εισδοχή˙
Καμιάς πτυχής λυτό κοχύλι του ήχου λειτουργία,
( Γιατί στην Στύγα πήγε ο Κάτοχος θρήνους να αντλεί
Με μόνο αυτό το σκεύος που ετιμήθ’ η Ανυπαρξία. )

Μα κατά το πρός βορράν κενό άνοιγμα, αίγλη χρυσή
Σύμφων’ αγωνία με του διάκοσμου ίσως την μορφή
Σε μάχης μονόκερων φλόγα που αντιμετοπίζει

Νύμφη, νέφος νεκρό, Εκείνη, σε κάτοπτρο κλειστή,
Ενώ, μέσα στην πλαισιωμένη λήθη, ξεχωρίζει
Σε σπιθοβόλες μαζί με την επτάφωνη ωδή.
STEPHANE MALLARME, Μετ. Γ.Σ. ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΑΣ

Πηγές:
ΠΟΙΗΜΑΤΑ STEPHANE - MALLARME, Μετ. ΤΑΚΗΣ ΒΑΡΒΙΤΣΙΩΤΗΣ,
ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ - CHADWICK CHARLES, Μετ. ΑΛΕΞΟΠΟΥΛΟΥ ΣΤΥΛ.
ΟΙ ΚΑΤΑΡΑΜΕΝΟΙ ΠΟΙΗΤΕΣ(ΡΕΜΠΟ-ΚΟΡΜΠΙΕΡ-ΜΑΛΑΡΜΕ) – PAUL VERLAIN, Μετ. ΖΗΡΑΣ ΑΛΕΞΗΣ
ΤΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΤΟΥ STEPHANE MALLARME, Μετ. Γ.Σ. ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΑΣ

Ο Μύθος του Προμηθέα!

Ο Προμηθέας συμβολίζει το δυνατό άνθρωπο, που υψώθηκε πάνω από τη μοίρα του θνητού, που άγγιζε το θείο και άνοιγε στον άνθρωπο το δρόμο της κυριαρχίας πάνω στο εχθρικό περιβάλλον. Είναι ο φορέας της φωτιάς έγινε πραγματικά ο ενσαρκωτής όλων των γνώσεων. Εδώ διαμορφώνεται το αρχέτυπο του Προμηθέα. Ο Προμηθέας είναι ο σοφός που κατέκτησε τη γνώση και τη μετάδωσε στον άνθρωπο. Ο πολιτισμός βγήκε από τη σκέψη αυτού του σοφού. Ο Προμηθέας δεν ήταν θεός και σε αντίθεση με όλους τους άλλους ημίθεους δεν ήταν θεογέννητος. Ανέβηκε στον ΄Ολυμπο με την δύναμή του και με το νου του. Συμβολίζει επίσης την επινοητικότητα και την προνοητικότητα. Συμβολίζει το πνεύμα ανεξαρτησίας απέναντι στην εξουσία (ΔΙΑΣ). Προβάλλει τη δύναμη του νου και της θέλησης.
Όμως στα έργα των τραγικών ποιητών και ιδιαίτερα του Αισχύλου ο μύθος παίρνει μια άλλη διάσταση. Για τον Αισχύλο στο έργο “Προμηθέας Δεσμώτης” ο Προμηθέας χάρισε δώρα – γνώση – στους ανθρώπους για να τους βοηθήσει να αποφύγουν τον αφανισμό. ΄Εσβησε από τους θνητούς το φόβο του θανάτου έδωσε τη φωτιά στο ανθρώπινο γένος, τις τέχνες και τους έδωσε νου και σκέψη, απαρχή του πολιτισμού και όλων των τεχνών (Αρχιτεκτονική, Αριθμητική, Γεωργία, Ναυσιπλοΐα, Ιατρική, Μαντική, Μεταλλουργία κ.ά).
Παρακάτω παραθέτονται κάποιοι συμβολισμοί:
Δίας: Ο Δίας υποκαθιστά τον αρχέγονο Θεό – περιβάλλον του μύθου. Είναι η εξουσία στην οποία αντιτίθεται ο Προμηθέας. Η τυραννία την οποία καλείται να αποτάξει ο Προμηθέας, ο Αθηναϊκός λαός. Και όπως κάθε τυραννία έχει στήριγμα και σύμμαχους τη βία και το κράτος, έτσι και εδώ η βία και το κράτος είναι οι βοηθοί του ΄Ηφαιστου στην προσπάθειά του να αλυσοδέσει τον Προμηθέα. Όλοι γνωρίζουμε με ποιο τρόπο ο Δίας (εξουσία) ανέβηκε στο θρόνο, νικώντας τον πατέρα του Κρόνο και κατάφερε να παραμείνει στο θρόνο (Τιτανομαχία – Γιγαντομαχία).
Πανδώρα: Η Πανδώρα στο μύθο του Προμηθέα συμβολίζει την αρχή του κακού για τον άνθρωπο. Δημιουργήθηκε σαν αντιστάθμιση στην ευεργεσία που έκανε ο Προμηθέας να δωρίσει τη φωτιά στους ανθρώπους. Είναι η οριστικά χαμένη αθανασία για τον άνθρωπο. Ο Ερμής λέει: “μες στα στήθη της / ψέματα και λόγια πλάνα κι ένα τρόπο ύπουλο / έφτιαξε για τους άντρες, συμφορά τους δύστυχους”. Στον Ησίοδο με το μισογυνικό κριτήριο και το αυστηρά πατριαρχικό πρότυπο της δωρικής κοινωνίας η Πανδώρα έχει καταντήσει το κακέκτυπο του μύθου της Γης (η πρώτη γυναίκα που δωρίζει τα πάντα στα πλάσματά της). Βέβαια το μισογυνικό αυτό κριτήριο επικρατεί και στον Λουκιανό αφού ο Προμηθέας κρίνεται ένοχος για να τιμωρηθεί όχι μόνο γιατί εξαπάτησε το Δία στη μοιρασιά των κρεάτων, και έκλεψε τη φωτιά από τους Θεούς και την έδωσε στους ανθρώπους αλλά γιατί δημιούργησε το ανθρώπινο γένος και ιδιαίτερα τις γυναίκες.
Φωτιά: Η φωτιά αποτελεί το βασικό συντελεστή, την απαραίτητη προϋπόθεση στη διαιώνιση και στην πρόοδο του ανθρώπινου γένους. Στην Ελλάδα (Αισχύλος, Δημόκριτος, Σοφιστές, Αριστοτέλης) η φωτιά αναγνωρίζεται σαν “θεία δωρεά” και “θεία δύναμη” που την καθιστά πρώτη δύναμη και όπλο του ανθρώπου και τον κυριότερο παράγοντα πολιτισμού. Η φωτιά επίσης ίσως συμβολίζει ην “ελπίδα” που έμεινε στο κουτί της Πανδώρας και θα βοηθήσει το ανθρώπινο γένος στη διαιώνισή του.
Επιμηθέας: Ο Επιμηθέας είναι το σύμβολο του απερίγραπτου και του αστόχαστου σε αντίθεση με τον αδερφό του τον Προμηθέα. Ο Ησίοδος τον παρουσιάζει σαν “αμαρτίνοος”.
Όρνεο: Το όρνεο που τρώει το συκώτι του Προμηθέα έχει πρότυπο το δαιμονικό που καταβροχθίζει τον ήλιο (αφού ο Προμηθέας φέρεται σαν πυροφόρος Θεός) σε ανάλογες δοξασίες πρωτόγονων λαών για τον ήλιο και το φεγγάρι ή την ανατολή και τη δύση.
Συκώτι: Προκειμένου για τον Προμηθέα σαν πυροφόρο Θεό, το θέμα είναι καίριο με το φαγωμένο συκώτι, που ξαναγίνεται την άλλη μέρα για να ξαναφαγωθεί. Εδώ προσφέρεται για την μυθική εξήγηση του γιατί ο Ήλιος είναι “νέος εφ’ ημέρη”.

Επίσης σύμφωνα με άλλους υπάρχει συσχετισμός του μύθου του Προμηθέα με τον μύθο του Αδάμ και της Εύας αλλά και η σχέση μεταξύ του Θεού και του Διαβόλου (Εωσφόρου) φαίνεται να στηρίζεται στον μύθο του Προμηθέα και εν μέρει στον μύθο της Πανδώρας.
Αν τους διαβάσετε προσεχτικά (όλες τις εκδοχές αυτών των μύθων) φαίνεται καθαρά η "αντιγραφή" τους στην Γένεση.Σημειώνεται δε ότι στον μύθο του Προμηθέα ο Δίας τον τιμωρεί όχι μόνο επειδή έδωσε γνώσεις στους ανθρώπους και τους στήριξε γενικώς απέναντι στους θεούς, αλλά και επειδή αρνιόταν να του αποκαλύψει ένα σημαντικό μυστικό που ήταν ζωτικής σημασίας για τον ίδιο τον Δία ! (Ο Προμηθέας ήταν μάντης και είχε μαντέψει πως ο Δίας δεν θα κυβερνά για πάντα τον κόσμο, το μυστικό που γνώριζε και δεν του αποκάλυπτε ήταν με ποιό τρόπο μπορούσε να αποφύγει την "εκθρόνιση" του). Οπότε στον ελληνικό μύθο έχουμε το μυστικό που το ξέρει ο Προμηθέας και το κρύβει από τον Δία και αυτό φαίνεται να είναι το κυρίως γεγονός που φέρνει την μεταξύ τους αντιπαράθεση που ίσως να πέρασε και στον μύθο του Θεού και του Διαβόλου (αυτός που "βάλλει τον Δία" ή που βάλλεται από αυτόν).

LinkWithin

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...