Αγαπητέ αναγνώστη -/ρια,
Πριν ξεκινήσεις να διαβάζεις αυτά που έχω συγκεντρώσει σε σχέση με το θέμα που θα μας απασχολήσει θα ήθελα να σου ζητήσω μία χάρη. Όπου βλέπεις λέξεις-ουσιαστικά και κυρίως Θεός, θρησκεία καθώς και ονόματα ανθρώπων κλείσε τα αυτιά σου στις σκέψεις που αυτόματα ξεπηδούν στο μυαλό σου. Αν θέλεις πραγματικά να κατανοήσεις αυτό που θέλω να σου πω δεν μπορείς να το κάνεις βασισμένος στην εμπειρία σου και στις εξωτερικές γνώσεις που έχεις για αυτές τις λέξεις. Αν βασισθείς σε αυτά δεν θα μπορέσεις να διαβάσεις πέρα από τις γραμμές. Αν όμως αφεθείς ελεύθερος δηλαδή κενός από έννοιες, ιδεολογίες και σκέψεις ίσως καταφέρω να σου μιλήσω σε κάποιο άλλο κομμάτι του εαυτού σου το οποίο και θα κατανοήσει αυτά που έχω να σου πω. Γιατί για να μάθει κάποιος το οτιδήποτε πρέπει να μην γνωρίζει. Πως θα μάθεις όταν ήδη ξέρεις;
Από την ιστοσελίδα του Γ. Στεφανάκη "δανείστηκα" την παρακάτω δήλωση του Κρισναμούρτι η οποία γράφτηκε στις 21/10/80 και στην οποία αργότερα ο ίδιος πρόσθεσε λίγες ακόμη προτάσεις:
"Η αλήθεια είναι μια χώρα χωρίς μονοπάτια. Oι άνθρωποι δεν μπορούν να την φτάσουν μέσω δογμάτων, ιερέων ή τελετουργιών, ούτε μέσω φιλοσοφικών γνώσεων ή ψυχολογικών τεχνικών. Πρέπει να την βρει μέσω της κατανόησης των περιεχομένων του μυαλού του, μέσω παρατήρησης και όχι μέσω διανοητικής ανάλυσης ή ενδοσκοπικής ανατομίας. Ο άνθρωπος έχει χτίσει εικόνες ως ένα φράκτη ασφαλείας - θρησκευτικό, πολιτικό, προσωπικό. Αυτές εκδηλώνονται σαν σύμβολα, ιδέες,
πιστεύω. Το φορτίο αυτών των εικόνων κυριαρχεί στη σκέψη, στις σχέσεις και στην καθημερινή ζωή του ανθρώπου. Αυτές οι εικόνες είναι τα αίτια των προβλημάτων μας και χωρίζουν άνθρωπο από άνθρωπο. Η αντίληψη που έχει για την ζωή μορφοποιείται από τις έννοιες που έχει ήδη εγκαθιδρύσει στο μυαλό του. Το περιεχόμενο της συνείδησης του είναι όλη του η ύπαρξη. Αυτό το περιεχόμενο είναι κοινό σε όλη την ανθρωπότητα. Η ατομικότητα είναι το όνομα, η μορφή και ο επιφανειακός πολιτισμός/κουλτούρα που αποκτά από την παράδοση και το περιβάλλον. Η μοναδικότητα του ανθρώπου δεν έγκειται στο επιφανειακό αλλά στην απόλυτη ελευθερία από το περιεχόμενο της συνείδησης του, το οποίο είναι κοινό για όλη την ανθρωπότητα. Επομένως δεν είναι ένα άτομο. Η ελευθερία δεν είναι μία αντίδραση· η ελευθερία δεν είναι επιλογή. Είναι ισχυρισμός του ανθρώπου ότι επειδή έχει επιλογή είναι ελεύθερος. Ελευθερία είναι σκέτη παρατήρηση χωρίς κατεύθυνση, χωρίς φόβο τιμωρίας και ανταμοιβής. Η ελευθερία είναι χωρίς κίνητρο· η ελευθερία δεν είναι στο τέλος της εξέλιξης του ανθρώπου αλλά βρίσκεται στο πρώτο βήμα της ύπαρξης του. Με παρατήρηση ξεκινά κάποιος να ανακαλύπτει την έλλειψη ελευθερίας. Η ελευθερία βρίσκεται στην χωρίς επιλογή επίγνωση της καθημερινής μας ύπαρξης και δραστηριότητας. Η σκέψη είναι χρόνος. Η σκέψη γεννιέται από την γνώση και την εμπειρία οι οποίες είναι αδιαχώριστες από τον χρόνο και το παρελθόν. Ο χρόνος είναι ο ψυχολογικός εχθρός του ανθρώπου. Η δράση μας βασίζεται στη γνώση και συνεπώς στον χρόνο, άρα ο άνθρωπος είναι πάντα ένας σκλάβος του χρόνου. Η σκέψη είναι πάντοτε περιορισμένη και επομένως ζούμε σε συνεχή σύγκρουση και πάλη. Δεν υπάρχει ψυχολογική εξέλιξη. Όταν ένας άνθρωπος αποκτήσει επίγνωση της κίνησης των σκέψεων του θα δει το διαχωρισμό ανάμεσα στον σκεπτόμενο και στη σκέψη, στον παρατηρητή και στο παρατηρούμενο, αυτού που έχει την εμπειρία και αυτό του οποίου αποκτάμε την εμπειρία. Θα ανακαλύψει ότι αυτός ο διαχωρισμός είναι μια ψευδαίσθηση. Τότε υπάρχει μόνο σκέτη παρατήρηση. Τότε μόνο υπάρχει σκέτη παρατήρηση η οποία είναι ενόραση χωρίς την σκιά του παρελθόντος ή του χρόνου. Αυτή η άχρονη ενόραση επιφέρει μια βαθιά ριζική μεταμόρφωση του μυαλού.
Η ολική άρνηση είναι η ουσία του θετικού. Όταν υπάρχει άρνηση όλων αυτών των πραγμάτων που η σκέψη επέφερε ψυχολογικά, τότε μόνο υπάρχει αγάπη, η οποία είναι συμπόνοια και νοημοσύνη".
Σε μια "πονηρή" ερώτηση που έγινε στον Δαλάι Λάμα για το ποια είναι η καλύτερη θρησκεία, και ήταν πονηρή γιατί ο ερωτών περίμενε να ακούσει ο βουδισμός ή κάτι άλλο σχετικό, η απάντηση που δόθηκε ήταν η εξής:
"Η καλύτερη θρησκεία είναι αυτή που σε φέρνει πιο κοντά στο Θεό. Είναι αυτή που σε κάνει έναν καλύτερο άνθρωπο."
Μετά από την αρχική έκπληξη ο ερωτών ζήτησε να μάθει τι είναι αυτό που κάνει κάποιον καλύτερο άνθρωπο.
"Οτιδήποτε σε κάνει πιο φιλεύσπλαχνο, πιο ευαίσθητο, πιο απροκατάληπτο, πιο στοργικό, πιο φιλάνθρωπο, πιο
υπεύθυνο, πιο ηθικό."
υπεύθυνο, πιο ηθικό."
Και προχωρώντας τις σκέψεις του παραπέρα πρόσθεσε:
"Πρόσεχε τις Σκέψεις σου γιατί γίνονται Λέξεις·
Πρόσεχε τις Λέξεις σου γιατί γίνονται Πράξεις·
Πρόσεχε τις Πράξεις σου γιατί γίνονται Συνήθειες·
Πρόσεχε τις Συνήθειες σου γιατί γίνονται Χαρακτήρας·
Πρόσεχε τον Χαρακτήρα σου γιατί γίνεται Πεπρωμένο
και το Πεπρωμένο σου θα είναι η Ζωή σου.
Δεν υπάρχει θρησκεία ανώτερη από την Αλήθεια."
Όποιος έχει μελετήσει θρησκείες δεν μπορεί να του διέφυγε ότι παρά το γεγονός ότι όλες δίνουν διάφορα ονόματα στους θεούς τους, οι περισσότερες παραδέχονται την ύπαρξη ενός μόνο θεού, ακόμα και αυτές που από λάθος πληροφόρηση συνήθως, ονομάζουμε πολυθεϊστικές. Οι μωαμεθανοί λένε: "Ένας είναι ο Θεός", οι Ινδιάνοι έχουν το Μεγάλο Πνεύμα (Great Spirit), οι ινδουιστές το Πνεύμα του Φωτός (Purusha) που "είναι πέρα από το Δημιουργό αυτής της δημιουργίας" (Mundaka Upanishad II,1) και παρά τα εκατοντάδες ονόματα θεών που έχουν τα ιερά βιβλία τους η Rig Veda ξεκινά με τον παρακάτω στίχο:
"Τον αποκαλούν Ίντρα, Μίτρα, Βαρούνα, Άγκνι / και είναι ο ευγενής φτερωτός Γκαρούτμαν.
Σ' αυτό που είναι Ένα, οι σοφοί δίνουν πολλούς τίτλους, /τον αποκαλούν Άγκνι, Γιάμα, Ματαρισβάν"....
Οι αρχαίοι Έλληνες είχαν το Δία σαν πατέρα των Θεών και ανώτερο τους. Από την διδασκαλία του Επίκητου το παρακάτω απόσπασμα που διασώθηκε στα "Αποσπάσματα" του μαθητή του Αρριανού που γράφτηκε με την βοήθεια και άλλων μαθητών του (απόσπασμα 4):
"Από τα πράγματα που υπάρχουν, ο Θεός μας έδωσε υπό τον έλεγχο μας μερικά ενώ τα άλλα όχι. Υπό τον έλεγχο μας έβαλε το καλύτερο και σπουδαιότερο, αυτό με το οποίο Αυτός ο ίδιος ευδαιμονεί, την χρήση των εξωτερικών εντυπώσεων (χρήσιν φαντασιών, στο πρωτότυπο). Γιατί όταν αυτό γίνεται σωστά, είναι ελευθερία, γαλήνη, χαρά, ευστάθεια· είναι επίσης δίκαιο και νόμος, σωφροσύνη και πάσα αρετή. Αλλά όλα τα άλλα πράγματα δεν μας τα έθεσε υπό τον έλεγχο μας. Γι' αυτό και εμείς πρέπει να γίνουμε ένα με τον Θεό (συμψήφους χρή τω θεώ) και χωρίζοντας τα πράγματα με αυτόν τον τρόπο, τα δε δικά μας με κάθε τρόπο να κατέχουμε (αντιποιείσθαι), τα μεν άλλα να τα αφήνουμε στο Σύμπαν και με χαρά να του παραχωρούμε ότι χρειάζεται είτε αυτά είναι τα παιδιά μας, είτε η πατρίδα, είτε το σώμα μας είτε οτιδήποτε άλλο."
Με αυτό τον τρόπο ο Θεός είναι το άγνωστο που ανακαλύπτεται συνεχώς (η λέξη ανακαλύπτω αποδίδεται αρκετές φορές στα αρχαία ελληνικά με τη λέξη συνιδείν) και
δεν μπορεί ποτέ να γίνει γνωστός διανοητικά. Γι' αυτό ίσως ο Βούδας δεν απάντησε στην ερώτηση αν υπάρχει θεός, γι' αυτό ίσως οι Ταοϊστές του δώσανε το όνομα Τάο που δεν σημαίνει τίποτα, γι' αυτό οι Εβραίοι γράψανε το όνομα του αλλά χωρίς τα φωνήεντα (Γιάχβε) για να μην μπορείς να προφέρεις το όνομα του.
δεν μπορεί ποτέ να γίνει γνωστός διανοητικά. Γι' αυτό ίσως ο Βούδας δεν απάντησε στην ερώτηση αν υπάρχει θεός, γι' αυτό ίσως οι Ταοϊστές του δώσανε το όνομα Τάο που δεν σημαίνει τίποτα, γι' αυτό οι Εβραίοι γράψανε το όνομα του αλλά χωρίς τα φωνήεντα (Γιάχβε) για να μην μπορείς να προφέρεις το όνομα του.
Ο Ουίλιαμ Μπλέηκ έχει γράψει ένα μικρό βιβλιαράκι (1788) με τίτλο "Όλες οι θρησκείες είναι μία". Το φιλοτέχνησε και με σχέδια του και μπορείτε να το βρείτε εδώ.
Σας μεταφέρω την μετάφραση του:
"Η φωνή κάποιου που φωνάζει στη ζούγκλα.
To επιχείρημα:
Επειδή η πραγματική μέθοδος της γνώσης είναι το πείραμα, η ικανότητα να ξέρεις πρέπει να είναι η ικανότητα να λαμβάνεις πείρα. Αυτή την ικανότητα διαπραγματεύομαι.
1η αρχή:
Ότι η Ποιητική Ιδιοφυΐα είναι ο αληθινός Άνθρωπος και το σώμα ή η εξωτερική μορφή του ανθρώπου προέρχεται από την Ποιητική Ιδιοφυΐα. Ομοίως ότι η μορφή όλων των πραγμάτων προέρχονται από την δική τους Ιδιοφυΐα η οποία από τους Αρχαίους ονομαζόταν Άγγελος και Πνεύμα και Δαίμονας.
2η αρχή:
Όπως όλοι οι άνθρωποι είναι όμοιοι στην εξωτερική μορφή (και με την ίδια άπειρη ποικιλία) έτσι όλοι είναι όμοιοι στην Ποιητική Ιδιοφυΐα.
3η αρχή:
Κανένας άνθρωπος δεν μπορεί να σκεφτεί, να μιλήσει ή να γράψει από καρδιάς αλλά πρέπει να έχει σκοπό
την αλήθεια. Έτσι όλες οι σέκτες της Φιλοσοφίας προέρχονται από την Ποιητική Ιδιοφυΐα προσαρμοσμένη στις αδυναμίες του κάθε ατόμου.
4η αρχή:
Όπως κανένας ο οποίος ταξιδεύει σε χώρες γνωστές του δεν βρίσκει το άγνωστο, έτσι και από γνώση που έχει ήδη αποκτήσει ο Άνθρωπος δεν μπορεί να αποκτήσει περισσότερη. Επομένως μια παγκόσμια Ποιητική Ιδιοφυΐα υπάρχει.
5η αρχή:
Οι θρησκείες όλων των Εθνών προήλθαν από την διαφορετική αντίληψη της Ποιητικής Ιδιοφυΐας του κάθε έθνους, η οποία σε κάθε έθνος καλείται το Πνεύμα της Προφητείας.
6η αρχή:
Η Εβραϊκή και Χριστιανική Διαθήκη έχουν μια αυθεντική καταγωγή από την Ποιητική Ιδιοφυΐα. Αυτό είναι αναγκαίο από την περιορισμένη φύση των σωματικών αισθήσεων.
7η αρχή:
Όπως όλοι οι άνθρωποι είναι ίδιοι (αν και άπειρα ποικίλοι) έτσι και οι θρησκείες σαν όμοιες έχουν μία πηγή. Ο αληθινός Άνθρωπος είναι η πηγή· αυτός ο Άνθρωπος που είναι η Ποιητική Ιδιοφυΐα."
"Ένα ανθρώπινο ον είναι μέρος του όλου, που το ονομάζουμε σύμπαν, ένα μέρος περιορισμένο στο χρόνο και τον χώρο. Έχει εμπειρία του εαυτού του, των σκέψεων του και των συναισθημάτων του σαν κάτι διαφορετικό από το υπόλοιπο... ένα είδος οπτικής πλάνης της συνείδησης του. Αυτή η πλάνη είναι ένα είδος φυλακής για εμάς, η οποία μας περιορίζει στις προσωπικές μας επιθυμίες και σε στοργή για τα λιγοστά κοντινά μας πρόσωπα. Το έργο μας πρέπει να είναι να ελευθερώσουμε τους εαυτούς μας από αυτή την φυλακή, διευρύνοντας τον κύκλο της συμπόνιας μας ώστε να αγκαλιάσει όλα τα ζωντανά όντα και όλη τη φύση στην ομορφιά της"
Άρα αγαπητέ αναγνώστη /-ρια, έτσι όπως βλέπω το ερώτημα που εγώ έθεσα στην αρχή, δηλαδή αν η Αλήθεια είναι μία, καταλήγω στο εξής συμπέρασμα:
η Αλήθεια δεν είναι μία· η Αλήθεια είναι Ένα.
2 σχόλια:
Άργησα πολύ δυστυχώς μέχρι να κατανοήσω ότι τελικά δεν μπορεί να υπάρχουν δύο αλήθειες γιατί τότε η μία θα αντιτίθετο στην άλλη. Ότι η αλήθεια πρέπει να είναι μία και να διαφοροποιείται ανάλογα με τον τρόπο που την αντιλαμβάνεται ο νους του κάθε ανθρώπου. Είναι αστείο πραγματικά στο έτος 2010 να υπάρχουν ακόμη δόγματα. Προσωπικά προσπαθώ να τα αποφύγω όπως ο διάολος το λιβάνι. Μα μήπως όμως και το να πούμε ότι η «Αλήθεια είναι Ένα» δόγμα δεν είναι ;
Πολύ εμπεριστατωμένο το άρθρο σου Ιπτάμενε. Βρήκα σ’ αυτό εκπληκτικές φράσεις που δεν τις είχα υπόψη μου όπως την διδασκαλία του Επίκτητου.
Είχε πει αλήθεια ο Αινστάιν αυτή την φοβερή φράση «το έργο μας πρέπει να είναι να ελευθερώσουμε τους εαυτούς μας από αυτή την φυλακή, διευρύνοντας τον κύκλο της συμπόνιας μας ώστε να αγκαλιάσει όλα τα ζωντανά όντα και όλη τη φύση στην ομορφιά της»; Θυμίζει λίγο Καζαντζάκη…
Ευχαριστώ από την καρδιά μου Ιπτάμενε φίλε μου
Αδελφέ καλά κάνεις και αναρωτιέσαι μήπως και το συμπέρασμα μου είναι δόγμα. Πάγια τακτική του ιστολογίου μου όπως λέει και ο τίτλος είναι να προσφέρει τροφή και όχι δόγματα. Είναι στο χέρι του καθενός μας να καταλάβει τι είναι το Ένα και τι είναι αυτό που τον "χωρίζει"από αυτό. Ένα πολύ καλό βοήθημα είναι η τοιχογραφία του Μικαλάντζελο που έχω σαν εικόνα στην ανάρτηση την οποία ενώ την γνωρίζω χρόνια, την κατανόησα αφού έγραψα αυτήν την ανάρτηση...
Για τον Επίκτητο θα ακολουθήσει ανάρτηση στο εγγύς μέλλον. Είναι μεγάλος διδάσκαλος.
Σ' ευχαριστώ για την φιλοξενία και για τα καλά σου λόγια.
Δημοσίευση σχολίου