Ταπεινότητα

Kάποτε υπήρχε μία κυρία που δεν δεχόταν κομπλιμέντα. Όταν της λέγανε: «Το φόρεμά σου είναι θαυμάσιο» η σταθερή της απάντηση είναι: «Όχι και τόσο. Είναι παλιό». Όταν της λένε πόσο έξυπνη είναι, απαντά: «Όχι, είμαι χαζή». Όταν την ρώτησε κάποιος γιατί απαντά με αυτόν τον τρόπο αποκρίθηκε πως από πολύ μικρή ηλικία είχε διδαχθεί τη σημασία της ταπεινότητας, μια πολύ ανώτερη αξία για την οικογένειά της, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να δεχθεί καμία φιλοφρόνηση.

Σε αυτό το σημείο θα πρέπει να γίνει ένας βασικός διαχωρισμός ανάμεσα στην ταπεινότητα και στη χαμηλή αυτοεκτίμηση.

Η ταπεινότητα είναι ένα πολύ βασικό χαρακτηριστικό το οποίο καθιστά τα άτομα ικανά να μεγαλώνουν έχοντας εμπιστοσύνη, δεχόμενοι τους άλλους και τα επιτεύγματά, τη δημοφιλία και την επιτυχία τους. Η χαμηλή αυτοεκτίμηση από την άλλη, έχει αρνητική επίδραση στην καθημερινή μας ζωή και εκδηλώνεται με ζήλεια και κακία εφόσον θεωρούμε τον εαυτό μας ανίκανο να επιτύχει αυτά που επιθυμεί.

Από την άλλη μεριά ιδιαίτερα επικίνδυνη είναι και η υπερηφάνεια . Η Αγία Γραφή αναφέρει: «Η υπερηφάνεια προηγείται του ολέθρου και η υψηλοφροσύνη του πνεύματος προηγείται της πτώσης.» (Παροιμίες 16: 18). Η ταπεινότητα είναι αυτή που φέρνει την τιμή. Η Αγία Γραφή αναφέρει: «Η υπερηφάνεια του ανθρώπου θα τον ταπεινώσει, ενώ ο ταπεινόφρονας απολαμβάνει τιμή.» (Παροιμίες 29: 23)

Το ερώτημα είναι τι είναι πραγματικά ταπεινότητα; Πότε ένας άνθρωπος είναι ταπεινός;

Στον Μιχαία 6:6-8 διαβάζουμε «Με τι θα έρθω μπροστά στον Κύριο, να προσκυνήσω μπροστά στον ύψιστο Θεό; Θα έρθω μπροστά του με ολοκαυτώματα, με χρονιάρικα μοσχάρια; Θα ευαρεστηθεί ο Κύριος σε χιλιάδες κριάρια ή σε μυριάδες από ποτάμια λαδιού; Θα δώσω τον πρωτότοκο μου για την παράβαση μου, τον καρπό της κοιλιάς μου για την αμαρτία της ψυχής μου; Άνθρωπε, αυτός σου έδειξε τι είναι το καλό και τι ζητάει ο Κύριος από σένα, παρά να πράττεις το δίκαιο, και να αγαπάς έλεος, και να περπατάς ταπεινά μαζί με τον Θεό σου».

Ο Ιησούς Χριστός, αναφερόμενος σε ένα μωρό, έδωσε μια πολύ γραφική παράσταση της ταπεινότητας. Κατά Ματθαίο 18:1-4 διαβάζουμε: «κατά την ώρα εκείνη ήρθαν οι μαθητές στον Ιησού, λέγοντας: Ποιος είναι, άραγε, μεγαλύτερος στην βασιλεία των ουρανών; Και ο Ιησούς, προσκαλώντας ένα παιδάκι, το έστησε στο μέσον τους, και είπε: σας διαβεβαιώνω, αν δεν επιστρέψετε, και γίνετε σαν τα παιδάκια, δεν θα μπείτε στην βασιλεία των ουρανών. Όποιος λοιπόν ταπεινώσει τον εαυτό του σαν αυτό το παιδάκι, αυτός είναι ο μεγαλύτερος στην βασιλεία των ουρανών». Ανάμεσα στα μωρά είναι ότι δεν υπάρχει πάλη. Αυτά φαίνονται να καταλαβαίνουν τους περιορισμούς τους και προσδοκούν τους γονείς τους να φροντίσουν γι' αυτά πλήρως.

Σαν παιδιά του Θεού θα πρέπει να εξαρτιόμαστε θα πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι καθένας μας είναι ευλογημένος από το Δημιουργό με ιδιαίτερα ταλέντα και δυναμικά χαρακτηριστικά όπως σοφία, ομορφιά και εξυπνάδα. Παράλληλα όμως μας δίνονται και ελαττώματα. Ένας σοφός άνθρωπος είναι κάποιος που μαθαίνει να εκτιμά και να ευχαριστεί το Θεό για τα χαρίσματα με τα οποία έχει προικιστεί και να προσπαθεί να εντοπίσει τα ελαττώματά του ώστε να τα απαλείψει . Ταυτόχρονα, ένα τέτοιο άτομο συνειδητοποιεί πως δεν υπάρχει τίποτα για το οποίο χρειάζεται να νιώσει ανώτερο, διότι τα χαρίσματά του είναι δώρα που πρέπει να χρησιμοποιούνται για να κάνουν τον κόσμο καλύτερο.

Ο καλύτερος τρόπος για να απαντήσει κανείς σε μια ειλικρινή φιλοφρόνηση, συνεπώς, είναι απλά να πει, «Ευχαριστώ». Αυτό επιτρέπει στο άτομο που κάνει το κομπλιμέντο να νιώσει καλά. Είναι πολύ πιθανόν να μειωθεί η αυτοεκτίμησή μας όταν συγκρίνουμε τον εαυτό μας με τους άλλους. Αυτό σημαίνει, εκτός των άλλων, να υποτιμούμε τον εαυτό μας σε τακτική βάση και να αμφισβητούμε τις ικανότητες και τα ταλέντα μας..

Ο γνωστός Ράμπι Ελιμέλεχ του Λιζένσκ έλεγε, «Δεν πρόκειται να θεωρήσω τον εαυτό μου υπεύθυνο που δεν μοιάζω με τον αδερφό μου Ράμπι Ζούσα αφού σε μένα δεν δόθηκαν τα ταλέντα του. Τον καθιστώ υπεύθυνο που δεν είναι τόσο καλός όσο θα μπορούσε ο Ελιμέλεχ να είναι με το δυναμικό του Ελιμέλεχ».

Οι ταπεινοί άνθρωποι οι οποίοι αντιλαμβάνονται όπως ανέφερα ότι τα χαρίσματά τους, τα ταλέντα τους, η δύναμή τους, τους έχουν δοθεί από τον Θεό με σκοπό να τα διαχειριστούν δημιουργικά για το καλό της ανθρωπότητας και του κόσμου γενικότερα, κοιτάζουν τον κόσμο από κάτω προς τα πάνω, σε αντίθεση με τους υπερόπτες και αλαζόνες που κοιτάζουν τον κόσμο απαξιωτικά από πάνω προς τα κάτω «απολαμβάνοντας» τον «θρόνο» τους χωρίς να συνειδητοποιήσουν ότι ο αληθινός «πλούτος» προέρχεται με την καλλιέργεια του χαρακτήρα μας, τον μηδενισμό του εγώ μας, την κατεδάφιση της αλαζονείας μας και την ανέλκυση από τα τάρταρα της ψυχής μας του αλτρουϊσμού και της προσφοράς στον συνάνθρωπο.