"Χρόνου Φείδου"

Διαβάζοντας κάθε φορά στο blog τα ρητά που είναι αναρτημένα υπάρχουν κάποια κάθε φορά μου με προβληματίζουν. Ένα από αυτά είναι το «Χρόνου Φείδου».

Η σχέση του ανθρώπου με το χρόνο εκφράζεται χαρακτηριστικά με την εσωτερική του καλλιέργεια και την ευαισθησία, από τη στιγμή που θα συνειδητοποιήσει υπαρξιακά και οντολογικά το νόημα του χρόνου.

Ο γλωσσικός όρος, που είναι ο πιο αρχαίος μάρτυρας γι' αυτό, έχει δύο ετυμολογικές εκδοχές. Σύμφωνα με την πρώτη, ο «χρόνος» προέρχεται από το ρήμα «κεραΐζω» (=λεηλατώ) και δείχνει ότι ο άνθρωπος φαντάστηκε το χρόνο σαν κουρσάρο, που κρατά αιχμάλωτη τη ζωή του πάνω στη γη.

Η δεύτερη εκδοχή θέλει το «χρόνο» συγγενική έννοια με τη λέξη «χείρ» και θέλει να πει, ότι ένα τεράστια υπερφυσικό χέρι κρατά τον άνθρωπο σφιχτά, και σιγά σιγά τον σφίγγει όλο και περισσότερο, μέχρι να του πάρει τη ζωή.

Αν οι ετυμολογικές αυτές εκδοχές ανταποκρίνονται σωστά στη γλωσσική νομοτέλεια, κανείς δεν μπορεί να μας το εγγυηθεί. Εύκολα όμως μπορούμε να υποψιαστούμε, από τις δύο παραπάνω εκδοχές, ότι ο άνθρωπος στάθηκε μπροστά στο χρόνο με αληθινή συναίσθηση της αδυναμίας του και με πολλή ειλικρίνεια.

Αν πάλι επιχειρήσουμε να πλησιάσουμε το χρόνο ψυχολογικά, θα διαπιστώσουμε ότι βρισκόμαστε μπροστά σ' ένα φευγαλέο φαινόμενο ροής.

Σύμφωνα μ' αυτό, ενώ προσπαθούμε να εντοπίσουμε μια χρονική στιγμή, αυτή από «πριν» γίνεται αμέσως «τώρα» κι από «τώρα» μετατρέπεται ευθύς αμέσως σε «μετά». Έτσι, δεχόμαστε ότι και οντολογικά ο χρόνος μοιάζει με ταινία, που διαρκώς ξετυλίγεται και ξεκινώντας από τη σφαίρα του άπειρου διατρέχει ένα διάστημα, και καταλήγει πάλι στο άπειρο. Επιστημονικά βέβαια με τις θεωρίες του Αινσταϊν και του Μινκόφσκι ο χρόνος και ο τρισδιάστατος χώρος θεωρούνται ως μία τετραδιάστατη πολλαπλότητα (manifold), που λέγεται χωρόχρονος.

Οι αρχαίοι Έλληνες είπαν το περίφημο «χρόνου φείδου», να οικονομάς δηλ. το χρόνο σου, και να μην τον αφήνεις να περνά ανεκμετάλλευτος.

Ο χρόνος της ζωής μας τρέχει με ιλιγγιώδη ταχύτητα ιδίως στην σύγχρονη εποχή!
Το ένα λεπτό διαδέχεται το άλλο και μόλις προλαβαίνουμε τις εικόνες των καθημερινών γεγονότων. Βομβαρδιζόμαστε καθημερινά από εικόνες, οπτικά και ηχητικά μηνύματα και μόλις που αντιλαμβανόμαστε πραγματικά μόνο εκείνα που διαδραματίζονται στο στενό μας κύκλο.

Πόσες φορές δεν λέμε στερνή μου γνώση να σε είχα πρώτα, να ξαναζήσουμε τη ζωή μας με νέες σκέψεις, με σύνεση, με σοφία, με ωραίες και μεγάλες πράξεις που δεν κάναμε!

Κάποια από εμάς λέμε πως αν μπορούσαμε δεν θα γεμίζαμε πια τη ζωή μας με εφήμερα πράγματα που φεύγουν αμέσως, με απολαύσεις τη στιγμή που μόνο πίκρα στα χείλη και στην ψυχή αφήνουν μόλις περάσουν, αλλά θα γεμίζαμε τα χρόνια μας, αν τα ξαναζούσαμε, με κάθε τι το αιώνιο, με κάθε τι το άφθαρτο, το στερεό, με κάθε τι το ωραίο, με κάθε τι το μεγάλο!

Ζούμε στον αιώνα που η τεχνολογία έχει προοδεύσει τόσο πολύ, που υπάρχει υπερπροσφορά υλικών αγαθών και . όμως δεν είμαστε ικανοποιημένοι. Μας λείπει κάτι. Μας χρειάζεται κάτι. Μας λείπει η πνευματικότητα. Μας λείπει η συνειδητοποίηση της στιγμής. Ζούμε τη ζωή θεωρώντας το μέλλον δεδομένο ενώ θα έπρεπε να ζούμε τη κάθε μέρα σαν την τελευταία μας μέρα όσο μακάβριο και αν φαίνεται.

Το «χρόνος είναι χρήμα» δεν διαφέρει από το «ΧΡΟΝΟΥ ΦΕΙΔΟΥ», των προγόνων μας με την έννοια ότι ο χρόνος είναι υπερ-πολύτιμος για την υλική, ηθική, και πνευματική μας πρόοδος και προκοπή, για να ανέβουμε έστω και κάποια σκαλοπάτια στην σκάλα στης εξέλιξης μας.

Οι περισσότεροι σπαταλάμε τον χρόνο μας αλύπητα σε πολύωρες αργοσχολίες, καταντήσαμε άσωτοι του χρόνου με ώρες αργίας, με ώρες περιέργειας, με ώρες κοσμικών εκδηλώσεων ανόητων, με ώρες ανούσιων θεαμάτων και αναγνωσμάτων, με ώρες χαμένες για τις οποίες θα πρέπει να προβληματιστούμε, γιατί τις σκοτώσαμε!

Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι η ζωή είναι δική μας, είναι στα χέρια μας και θα πρέπει να την προσέξουμε. Το χθες δεν ξαναέρχεται, το αύριο δεν είναι σίγουρο, μόνο το σήμερα είναι δικό μας και αν χρονοτριβούμε το χάνουμε και αυτό.