Τρίτη 12 Μαΐου 2009

"Χρόνου Φείδου"

Διαβάζοντας κάθε φορά στο blog τα ρητά που είναι αναρτημένα υπάρχουν κάποια κάθε φορά μου με προβληματίζουν. Ένα από αυτά είναι το «Χρόνου Φείδου».

Η σχέση του ανθρώπου με το χρόνο εκφράζεται χαρακτηριστικά με την εσωτερική του καλλιέργεια και την ευαισθησία, από τη στιγμή που θα συνειδητοποιήσει υπαρξιακά και οντολογικά το νόημα του χρόνου.

Ο γλωσσικός όρος, που είναι ο πιο αρχαίος μάρτυρας γι' αυτό, έχει δύο ετυμολογικές εκδοχές. Σύμφωνα με την πρώτη, ο «χρόνος» προέρχεται από το ρήμα «κεραΐζω» (=λεηλατώ) και δείχνει ότι ο άνθρωπος φαντάστηκε το χρόνο σαν κουρσάρο, που κρατά αιχμάλωτη τη ζωή του πάνω στη γη.

Η δεύτερη εκδοχή θέλει το «χρόνο» συγγενική έννοια με τη λέξη «χείρ» και θέλει να πει, ότι ένα τεράστια υπερφυσικό χέρι κρατά τον άνθρωπο σφιχτά, και σιγά σιγά τον σφίγγει όλο και περισσότερο, μέχρι να του πάρει τη ζωή.

Αν οι ετυμολογικές αυτές εκδοχές ανταποκρίνονται σωστά στη γλωσσική νομοτέλεια, κανείς δεν μπορεί να μας το εγγυηθεί. Εύκολα όμως μπορούμε να υποψιαστούμε, από τις δύο παραπάνω εκδοχές, ότι ο άνθρωπος στάθηκε μπροστά στο χρόνο με αληθινή συναίσθηση της αδυναμίας του και με πολλή ειλικρίνεια.

Αν πάλι επιχειρήσουμε να πλησιάσουμε το χρόνο ψυχολογικά, θα διαπιστώσουμε ότι βρισκόμαστε μπροστά σ' ένα φευγαλέο φαινόμενο ροής.

Σύμφωνα μ' αυτό, ενώ προσπαθούμε να εντοπίσουμε μια χρονική στιγμή, αυτή από «πριν» γίνεται αμέσως «τώρα» κι από «τώρα» μετατρέπεται ευθύς αμέσως σε «μετά». Έτσι, δεχόμαστε ότι και οντολογικά ο χρόνος μοιάζει με ταινία, που διαρκώς ξετυλίγεται και ξεκινώντας από τη σφαίρα του άπειρου διατρέχει ένα διάστημα, και καταλήγει πάλι στο άπειρο. Επιστημονικά βέβαια με τις θεωρίες του Αινσταϊν και του Μινκόφσκι ο χρόνος και ο τρισδιάστατος χώρος θεωρούνται ως μία τετραδιάστατη πολλαπλότητα (manifold), που λέγεται χωρόχρονος.

Οι αρχαίοι Έλληνες είπαν το περίφημο «χρόνου φείδου», να οικονομάς δηλ. το χρόνο σου, και να μην τον αφήνεις να περνά ανεκμετάλλευτος.

Ο χρόνος της ζωής μας τρέχει με ιλιγγιώδη ταχύτητα ιδίως στην σύγχρονη εποχή!
Το ένα λεπτό διαδέχεται το άλλο και μόλις προλαβαίνουμε τις εικόνες των καθημερινών γεγονότων. Βομβαρδιζόμαστε καθημερινά από εικόνες, οπτικά και ηχητικά μηνύματα και μόλις που αντιλαμβανόμαστε πραγματικά μόνο εκείνα που διαδραματίζονται στο στενό μας κύκλο.

Πόσες φορές δεν λέμε στερνή μου γνώση να σε είχα πρώτα, να ξαναζήσουμε τη ζωή μας με νέες σκέψεις, με σύνεση, με σοφία, με ωραίες και μεγάλες πράξεις που δεν κάναμε!

Κάποια από εμάς λέμε πως αν μπορούσαμε δεν θα γεμίζαμε πια τη ζωή μας με εφήμερα πράγματα που φεύγουν αμέσως, με απολαύσεις τη στιγμή που μόνο πίκρα στα χείλη και στην ψυχή αφήνουν μόλις περάσουν, αλλά θα γεμίζαμε τα χρόνια μας, αν τα ξαναζούσαμε, με κάθε τι το αιώνιο, με κάθε τι το άφθαρτο, το στερεό, με κάθε τι το ωραίο, με κάθε τι το μεγάλο!

Ζούμε στον αιώνα που η τεχνολογία έχει προοδεύσει τόσο πολύ, που υπάρχει υπερπροσφορά υλικών αγαθών και . όμως δεν είμαστε ικανοποιημένοι. Μας λείπει κάτι. Μας χρειάζεται κάτι. Μας λείπει η πνευματικότητα. Μας λείπει η συνειδητοποίηση της στιγμής. Ζούμε τη ζωή θεωρώντας το μέλλον δεδομένο ενώ θα έπρεπε να ζούμε τη κάθε μέρα σαν την τελευταία μας μέρα όσο μακάβριο και αν φαίνεται.

Το «χρόνος είναι χρήμα» δεν διαφέρει από το «ΧΡΟΝΟΥ ΦΕΙΔΟΥ», των προγόνων μας με την έννοια ότι ο χρόνος είναι υπερ-πολύτιμος για την υλική, ηθική, και πνευματική μας πρόοδος και προκοπή, για να ανέβουμε έστω και κάποια σκαλοπάτια στην σκάλα στης εξέλιξης μας.

Οι περισσότεροι σπαταλάμε τον χρόνο μας αλύπητα σε πολύωρες αργοσχολίες, καταντήσαμε άσωτοι του χρόνου με ώρες αργίας, με ώρες περιέργειας, με ώρες κοσμικών εκδηλώσεων ανόητων, με ώρες ανούσιων θεαμάτων και αναγνωσμάτων, με ώρες χαμένες για τις οποίες θα πρέπει να προβληματιστούμε, γιατί τις σκοτώσαμε!

Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι η ζωή είναι δική μας, είναι στα χέρια μας και θα πρέπει να την προσέξουμε. Το χθες δεν ξαναέρχεται, το αύριο δεν είναι σίγουρο, μόνο το σήμερα είναι δικό μας και αν χρονοτριβούμε το χάνουμε και αυτό.

7 σχόλια:

WEB-STAR είπε...

Φίλε LAMDA όπως πάντα τα άρθρα σου με εντυπωσιάζουν και τα διαβάζω με μεγάλη ευχαρίστηση ακόμα και αν δεν έχω «χρόνο». Πολύ όμορφα λόγια για την ετυμηγορίας της λέξης για μία έννοια που είναι πολύ δύσκολο να αναλυθεί.
Πάντα θυμάμαι όταν γίνεται μια συζήτηση για τον χρόνο, τα λόγια του πατέρα μου ο οποίος μου έλεγε πάντα ότι υπάρχει η συστολή και διαστολή του χρόνου και τελικά μπορούμε να «δαμάσουμε τον χρόνο» γιατί αν δεν μπορούμε να αλλάξουμε τον χρόνο μπορούμε να αλλάξουμε το μάτι με το οποίο τον βλέπουμε και θα δούμε ίσως κάτι άλλο.
Τέλος θέλω να κλείσω, γιατί έτσι και αλλιώς σε ένα τόσο ωραίο και καλογραμμένο άρθρο τι να πεις, ας κάνουμε πράγματα που δεν θα μετανιώσουμε αργότερα γι΄αυτά είτε είναι οι ώρες που περνάμε με τους δικούς μας τα παιδιά μας τις γυναίκες μας τα συγγενικά μας πρόσωπα αλλά και με τους φίλους είτε οι ασχολίες μας και επιτέλους ας απαλλαγούμε από όλα τα δήθεν.


Αυτά………

delta είπε...

Για να μη νιώθετε το φριχτό φορτίο του Χρόνου που σπάζει τους ώμους σας και σας γέρνει στη γη, πρέπει να μεθάτε αδιάκοπα. Αλλά με τι; Με κρασί, με ποίηση ή με αρετή, όπως σας αρέσει. Αλλά μεθύστε. Και αν μερικές φορές, στα σκαλιά ενός παλατιού, στο πρά¬σινο χορτάρι ενός χαντακιού, μέσα στη σκυθρωπή μοναξιά της κάμαρας σας, ξυπνάτε, με το μεθύσι κιόλα ελαττωμένο ή χαμένο, ρωτήστε τον αέρα, το κύμα, το άστρο, το πουλί, το ρολόι, το κάθε τι που φεύγει, το κάθε τι που βογκά, το κάθε τι που κυλά, το κάθε τι που τραγουδά, ρωτήστε τι ώρα είναι- και ο αέρας, το κύμα, το άστρο, το πουλί, το ρολόι, θα σας απαντήσουν : «Είναι η ώρα να μεθύσετε! Για να μην είσαστε οι βασανισμένοι σκλάβοι του Χρόνου, μεθύστε• με¬θύστε χωρίς διακοπή! Με κρασί, με ποίηση ή με αρετή, όπως σας αρέσει».

ΜΕΘΥΣΤΕ (Σαρλ Μποντλέρ, Πεζά Ποιήματα)

mar9659 είπε...

Αγαπητέ μου delta το σημερινό άρθρο, που θίγεις,το βρίσκω,πολύ ενδιαφέρον συμφωνώ απόλυτα με τον προλαλίσαντα και με εσένα.. θα πω και εγώ τούτα.Ο περίφημος Πέρσης ποιητής Ομάρ Καγιάμ στα"Ρουμπαγιάτ" παροτρύνει:
"Όσο μπορείς απόλαυσε στο χρόνο που μας μένει πριν να κατέβωμε κι'οι δυό βαθειά μέσα στο χώμα..." ο δε Καρλάυλ λέει πως η "προσφορά και η ζήτηση δεν είναι νόμος της φύσης και συνεχίζει" Η πληρωμή σε χρήμα,δεν είναι ο μόνος σύνδεσμος του ανθρώπου με τον άνθρωπο.κάθε άλλο....Επιδιώκοντας χρηματικούς σκοπούς ο άνθρωπος,δε θα καταφέρει ποτέ να κερδίσει την ευτυχία".Κι έχει δίκηο γιατί το χρήμα,όσο κι αν λέει ο Δημοσθένης:"δη δη χρημάτων...."οι πιότεροι αρχαίοι μας φιλόσοφι το αφορίζουν.Και πολύ άλλοι...και κλείνω με τα λόγια του Ευριπίδη :Η αφθονία του πλούτου δεν κατορθώνει πάντα να κάνει ευτυχισμένο έναν άνθρωπο".Οι άνθρωποι που νιώθουν βαθύτερα και πλατύτερα το νόημα της ζωής,πρέπει πάντα να είναι υπομονετικοί και αισιόδοξοι ακόμα και στις ποιό δύσκολες συνθήκες του βίου τους.-

Φώτης είπε...

Εξαιρετικό θέμα πιάσατε πάλι, παιδιά! Η αλήθεια είναι ότι δεν υπάρχει επιστημονική απόδειξη για την ύπαρξη του χρόνου. Είναι περισσότερο μια έννοια, μια ψευδαίσθηση που έπλασε ο άνθρωπος γιατί τον εξυπηρετούσε να μετράει το διάστημα ανάμεσα σε δύο εμπειρίες. Όμως από τη στιγμή που αυτή η πλάνη μας ταλαιπωρεί καθημερινά και μας βαραίνει αδυσώπητα, τότε γίνεται μέρος της πραγματικότητάς μας! Η ουσία είναι αυτή που τόσο όμορφα περιγράψατε: να ζεις την κάθε στιγμή ολοκληρωτικά και έντονα, σαν να ήταν η τελευταία ( γιατί όντως μπορεί να είναι! ). Πριν από μερικά χρόνια, όταν ένιωθα να με πνίγει το θέμα του χρόνου, έγραψα ένα "επιτύμβιο": Όσα δεν πρόλαβα να κάνω κι όσα δεν τόλμησα τον ύπνο τον αιώνιο θα μου ταράζουν, να μου θυμίζουν πόσο μάταια σπατάλησα τις ώρες και τις μέρες μου όσο ζούσα...( CARPE DIEM... )

delta είπε...

Πολύ καλή τοποθέτηση φίλε Φώτη.

Με χαρά θα σε εντάσσαμε, αν φυσικά το ήθελες, στους συντάκτες του Ξάνθη Φιλοσοφείν. Θα χρειαστούμε βέβαια ένα "google mail" για να σου εκχωρήσουμε τα δικαιώματα του συντάκτη.

Ευχαριστώ

Φώτης είπε...

Καλημέρα, φίλε "delta"! Σας ευχαριστώ πολύ για την πρόταση και χαίρομαι ιδιαίτερα, γιατί οι κραδασμοί της επιθυμίας μου έφτασαν από την Πάτρα στην Ξάνθη, πριν προλάβω να την εκδηλώσω λεκτικά! Άλλη μία απόδειξη της τηλεπάθειας ανάμεσα σε ανθρώπους που εκπέμπουν στο ίδιο "μήκος κύματος"! Το e-mail μου είναι: froumpos@gmail.com Να είστε καλά! ( Συγχαρητήρια και για την επιλογή της μουσικής υπόκρουσης! Συμπληρώνει ιδανικά το περιεχόμενο του blog και δημιουργεί την κατάλληλη ατμόσφαιρα για τις ψυχές που ταξιδεύουν στις αχαρτογράφητες εκτάσεις του πνεύματος! )

delta είπε...

Η μουσική είναι ένας ακόμη βοήθημα στο να ομοιοκραδαινόμαστε και συγχρόνως να επιτυγχάνουμε αύξηση της δονητικής συχνότητας των κραδασμών μας φίλε Φώτη.

Η πρόσκληση εστάλη

LinkWithin

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...