Άμμος και αφρός

Φαντάζομαι πως οι περισσότεροι από τους φίλους αναζητητές θα έχουν διαβάσει το "ευαγγέλιο" του Χαλίλ Γκιμπράν "Ο προφήτης", το βιβλίο που καθιέρωσε παγκόσμια τον ποιητή του Λιβάνου ως έναν από τους κορυφαίους ιερείς της λογοτεχνίας του 20ου αι. Δεν ξέρω όμως πόσοι γνωρίζουν ένα άλλο βιβλίο του Γκιμπράν, λιγότερο γνωστό αλλά όχι λιγότερο σημαντικό από τον "Προφήτη". Το βιβλίο λέγεται "Άμμος και αφρός" και περιέχει ένα απάνθισμα από αφορισμούς που αποκαλύπτουν τη σεμνότητα, την ανθρωπιά και το βάθος του εσωτερικού ταξιδιού που βίωσε σε όλη του τη ζωή ο ποιητής των κέδρων.

Θα παραθέσω μερικά επιλεγμένα αποσπάσματα που το καθένα τους μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο μελέτης, σχολιασμού και ατέρμονων αναλύσεων, μια επιλογή όμως δύσκολη, που γίνεται με πλήρη επίγνωση πως αδικούνται όλα τα υπόλοιπα κομμάτια. ( Ίσως πάλι αύτό να αποτελέσει αφορμή για να διαβάσουν κάποιοι όλο το βιβλίο! )

Καλό σεργιάνι λοιπόν στον γοητευτικό κόσμο μιας από τις πιο ευαίσθητες ψυχές που ενσαρκώθηκαν ποτέ πάνω στον υπέροχο πλανήτη μας!

• Μόλις χθες τον εαυτό μου τον σκεφτόμουν σαν μικρό κομμάτι που πάλλεται μέσα στη σφαίρα της ζωής. Γνωρίζω τώρα πως είμ' η σφαίρα και όλη η ζωή σε ρυθμικά κομμάτια κινείται μέσα μου.

• Μονάχα μια φορά έμεινα βουβός. Ήταν όταν με ρώτησε κάποιος, "Ποιος είσαι;"

• Η ανθρωπότητα είναι ένας ποταμός φωτός που κυλάει από την προηγούμενη αιωνιότητα στην αιωνιότητα.


• Την αυγή να τη φτάσεις δε μπορείς παρά μονάχα απ' της νύχτας το μονοπάτι.


• Εφτά φορές περιφρόνησα την ψυχή μου. Την πρώτη φορά σαν την είδα να 'ναι ήρεμη αντί ν' αποζητά τα ύψη. Τη δεύτερη σαν την είδα να κουτσαίνει μπρος σε ανάπηρο. Την τρίτη φορά σαν είχε να διαλέξει ανάμεσα στο δύσκολο και τον εύκολο το δρόμο και διάλεξε τον εύκολο. Την τέταρτη φορά όταν έκαμε λάθος και παρηγορήθηκε επειδή λάθος κάνουν και οι άλλοι. Την πέμπτη φορά σαν έδειξε υπομονή στην αδυναμία και την υπομονή την απέδωσε σα δύναμη. Την έκτη φορά σαν περιφρόνησε την ασχήμια ενός προσώπου και δε γνώριζε πως ήταν ένα από τα δικά της προσωπεία. Και την έβδομη φορά σαν τραγούδησε τραγούδι υμνητικό και το θεώρησε αρετή.


• Σφουγγάρι είν' ο νους μας, ποτάμι η καρδιά μας. Δεν είναι παράξενο ότι οι περισσότεροι διαλέγουν μάλλον να ρουφάνε παρά να κυλάνε;


• Η μοναξιά μου γεννήθηκε όταν οι άνθρωποι εξύμνησαν τα φλύαρα λάθη μου και μέμφθηκαν τις σιωπηλές αρετές μου.


• Ας παίξουμε τώρα κρυφτούλι. Αν κρυφτείς μες στην καρδιά μου, δε θα 'ναι δύσκολο να σε βρω. Μα αν κρυφτείς μες στο καβούκι σου, μάταιο είναι να σ' αναζητήσει κανείς.


• Πολλά δόγματα μοιάζουν με παραθύρι. Μέσ' απ' αυτά βλέπουμε την αλήθεια, μα απ' την αλήθεια μας χωρίζουνε.


• Τραγουδιστής σπουδαίος είν' εκείνος που τη σιγή μας τραγουδά.


• Σαν αγγίζει το χέρι ενός άνδρα το χέρι μιας γυναίκας, αγγίζουν κι οι δυο την καρδιά της αιωνιότητας.


• Η αγάπη που δεν ανανεώνεται καθημερινά, άλλοτε καταντά συνήθεια κι άλλοτε σκλαβιά.


• Αγάπη είναι το πέπλο ανάμεσα σε δυο εραστές.


• Είσαι αληθινά φιλάνθρωπος όταν προσφέρεις κι ενώ προσφέρεις, στρέφεις το πρόσωπό σου για να μην αντικρύσεις τη ντροπαλοσύνη αυτού που δέχεται την προσφορά.


• Όσοι σου προσφέρουν φίδι ενώ ζητάς ψάρι, ίσως δεν έχουν να σου δώσουν παρά φίδια. Είναι λοιπόν γενναιοδωρία εκ μέρους τους.


• Εκείνος που το δάχτυλό του μπορεί να βάλει πάνω στο σημείο που χωρίζει το καλό απ' το κακό, μπορεί ν' αγγίξει την άκρη του μανδύα του Θεού.


• Μόνο όσοι είναι πιο κάτω από μένα μπορούν να με ζηλέψουν ή να με μισήσουν. Ποτέ δε με ζήλεψαν μήτε με μίσησαν. Δεν είμαι πάνω από κανέναν. Μόνο όσοι είναι πιο πάνω από μένα μπορούν να με παινέψουν ή να με μειώσουν. Κανένας δε με παίνεψε μήτε με μείωσε. Δεν είμαι κάτω από κανέναν.


• Αν όλοι εξομολογηθούμε τις αμαρτίες μας ο ένας στον άλλον, θα γελάει ο ένας με τον άλλο για έλλειψη πρωτοτυπίας. Αν αποκαλύψουμε τις αρετές μας, πάλι ο ένας με τον άλλο θα γελάει για τον ίδιο λόγο.


• Το μίσος είναι κάτι νεκρό. Ποιος από σας θα ήθελε να είναι τάφος;


• Ήρθε κάποιος κάποτε στο τραπέζι μου, έφαγε το ψωμί μου, ήπιε το κρασί μου κι έφυγε γελώντας μαζί μου. Κατόπιν ήρθε πάλι για ψωμί και κρασί και τον έδιωξα. Τότε γέλασαν μαζί μου οι άγγελοι.


• Με θεωρούν τρελό γιατί τις μέρες μου δεν τις πουλάω για χρυσάφι. Τους θεωρώ τρελούς γιατί πιστεύουν πως οι μέρες μου έχουν τιμή.


• Αν για τα μέτρα και τα σταθμά δεν είχαμε άποψη, με σεβασμό θα στέκαμε μπρος στην πυγολαμπίδα όπως μπροστά στον ήλιο.


• Ίσως μια κηδεία των ανθρώπων γαμήλια γιορτή να 'ναι για τους αγγέλους.


• Την αγάπη σου προς τον πλησίον σαν χαίρεσαι, πάυει να 'ναι αρετή.


• Η αγάπη που δεν ανθίζει διαρκώς, πεθαίνει διαρκώς.


• Η αγάπη της μητέρας του Ιούδα για τον γιο της ήταν μικρότερη απ' την αγάπη της Μαρίας για τον Ιησού;


• Eίναι δυστυχία πράγματι άδειο χέρι ν' απλώσω στους ανθρώπους και τίποτα να μην πάρω. Μα είναι απελπισία γεμάτο χέρι ν' απλώσω και να μη βρω κανέναν για να πάρει.


• Φίλε μου, εσύ κι εγώ ξένοι θα μείνουμε για τη ζωή, ο ένας για τον άλλο ξένοι κι ο καθένας ξένος για τον εαυτό του, μέχρι να 'ρθει μέρα που θε να μιλήσεις κι εγώ θε να σ' ακούσω, θεωρώντας τη φωνή σου φωνή δική μου και σαν σταθώ μπροστά σου και σκεφτώ πως στέκω σε καθρέφτη μπρος.

( Πηγή: Χαλίλ Γκιμπράν, "Άμμος και αφρός", εκδ. Ιάμβλιχος, Αθήνα 1997 )