Jiddu Krishnamurti

Φίλε
Mη ψάχνεις να βρεις ποιος είμαι,
γιατί δεν θα το μάθεις ποτέ.
Δεν ζητώ να αποδεχτείς όλα όσα λέω.
Δεν ζητώ τίποτα απο κανένα σας.
Δεν επιθυμώ τη δημοσιότητα.
Δεν επιθυμώ την κολακεία, ούτε τους οπαδούς.
Μια και είμαι ερωτευμένος με τη ζωή, δεν επιθυμώ τίποτα.
Αυτά τα ερωτήματα δεν είναι τόσο σημαντικά.
Σημαντικό είναι το γεγονός ότι υπακούς στις αυθεντίες
κι επιτρέπεις στην κρίση σου,
να καθοδηγείται από αυτές.
Η κρίση σου, ο νους, τα συναισθήματά σου, η ζωή σου,
όλα καθοδηγούνται από πράγματα χωρίς αξία.
Και αυτή είναι η αιτία της θλίψης σου.

O Τζίντoυ Κρισναμoύρτι γεννήθηκε τo Μάιo τoυ 1895 στo Μαντάναπαλι, κoντά στo Μαντράς. Η μητέρα τoυ πέθανε τo 1905 και o πατέρας τoυ, την επόμενη χρονιά, πήγε μαζί με τoυς τέσσερεις γιούς τoυ να ζήσει στo 'Αντιαρ, όπoυ ήταν τα κεντρικά γραφεία της Θεoσoφικής Εταιρείας. Λίγο αργότερα ο Κρισναμούρτι υιοθετήθηκε από την Ανί Μπεσάν, πρόεδρo τότε της Θεοσοφικής, που είχε πειστεί ότι ήταν ο Παγκόσμιος Διδάσκαλος που περίμεναν οι θεοσοφιστές. Τρία χρόνια αργότερα τον πήγαν στην Αγγλία για να μορφωθεί, ενώ ίδρυσαν στο όνομά του το Τάγμα τoυ Αστέρoς της Ανατoλής με χιλιάδες οπαδούς. Το 1929, όμως, ύστερα από 18 χρόνια ο Κρισναμούρτι το διέλυσε και επέστρεψε όλη την περιουσία του πίσω στους δωρητές της. Η αναγγελία της διάλυσης, εκείνη την ημέρα, άρχισε ως εξής: “Πιστεύω ότι η αλήθεια είναι μια χώρα χωρίς κανένα μoνoπάτι προς αυτήν, και δεν μπoρεί να πλησιαστεί μέσα από κανένα δρόμo, καμιά θρησκεία και καμιά oργάνωση...”

Αυτό ακριβώς αποτέλεσε και τον πυρήνα της διδασκαλίας του. Ο άνθρωπος δεν μπορεί να φτάσει στην Αλήθεια μέσα από οποιονδήποτε οργανισμό, οποιοδήποτε «πιστεύω» οποιοδήποτε δόγμα, ιερέα ή τελετουργία, ούτε μέσα από τη φιλοσοφική γνώση ή τις ψυχολογικές τεχνικές. Πρέπει να την ανακαλύψει μέσα στον καθρέπτη των σχέσεών του, μέσω παρατήρησης και όχι με διανοητική ανάλυση ή ενδοσκοπική καταφυγή. Ο άνθρωπος έχει δημιουργήσει μέσα του διάφορες εικόνες, για να νιώθει ασφαλής: θρησκευτικές, πολιτικές ή προσωπικές που εκδηλώνονται σα σύμβολα, ιδέες και πεποιθήσεις. Το βάρος τους κυριαρχεί στις σχέσεις του στην καθημερινή του ζωή.

Σε όλη την υπόλοιπη ζωή του ο Κρισναμούρτι απέρριψε πεισματικά την ιδιότητα του γκουρού που ήθελαν να του προσδώσουν. Δεν έπαψε να έλκει ένα τεράστιο κοινό σε ολόκληρο τον κόσμο, χωρίς όμως να διεκδικήσει τη παραμικρή αυθεντία ή εξουσία, χωρίς να δεχτεί κανένα μαθητή. Πάντοτε απευθυνόταν στους ακροατές του πρόσωπο σε πρόσωπο. Στη βάση της διδασκαλίας υποστήριζε ότι θεμελιακές αλλαγές της κοινωνίας δεν μπορούν να πραγματωθούν παρά μόνο μέσα από μια μεταμόρφωση της ατομικής συνείδησης. Τόνιζε ιδιαίτερα την αναγκαιότητα της αυτογνωσίας και την κατανόηση των θρησκευτικών και εθνικιστικών επιδράσεων και διαμορφώσεων που περιορίζουν και χωρίζουν τους ανθρώπους.

Συνέχισε τις ομιλίες του σε ολάκερο τον κόσμο μέχρι τον θάνατό του το 1986 σε ηλικία 90 χρονών. Οι συνομιλίες και οι διάλογοί του, το ημερολόγιό του και τα γράμματά του έχουν συγκεντρωθεί σε πάνω από 60 τόμους, χωρίς να λογαριάζουμε τις εκατοντάδες εγγραφές σε audio και video διαφόρων δημοσίων ομιλίων και προσωπικές συζητήσεών του με διάφορους επιστήμονες και πνευματικούς ανθρώπους.


Η ελευθερία δεν είναι αντίδραση, η ελευθερία δεν είναι επιλογή. Είναι ανθρώπινη υποκρισία το ότι επειδή έχει επιλογές ο άνθρωπος είναι δήθεν ελεύθερος. Ελευθερία είναι η καθαρή παρατήρηση χωρίς κατεύθυνση, χωρίς το φόβο της τιμωρίας και της ανταμοιβής. Η ελευθερία δεν έχει κίνητρο, δε βρίσκεται στο τέλος της εξέλιξης του ανθρώπου αλλά στο πρώτο κι όλας βήμα της ύπαρξής του. Με τη παρατήρηση αρχίζουμε να ανακαλύπτουμε την έλλειψη ελευθερίας. Η ελευθερία είναι καθαρή επίγνωση, χωρίς επιλογή , της καθημερινής μας ύπαρξης και δραστηριότητας..

Είναι υποτιμητικό για ένα άνθρωπο να είναι οπαδός, γιατί χάνει έτσι τη πνευματική του ανεξαρτησία. Κι όταν ένας άνθρωπος δεν μπορεί να σκεφτεί ελεύθερα, "μπλοκάρεται" ολόκληρη η ύπαρξή του. Είναι όμως εξ ίσου υποτιμητικό για κάποιον να δέχεται άλλους ανθρώπους σαν οπαδούς τους. Σημειώνει ο Κρισναμούρτι:...

Ξέρετε, όταν ακολουθείς κάποιον, τον καταστρέφεις. Στα πνευματικά ζητήματα ο μαθητής καταστρέφει το δάσκαλο και ο δάσκαλος το μαθητή. Μπορείτε να το δείτε αυτό ιστορικά, αλλά και στην καθημερινή σας ζωή όπου κάποιος κυριαρχεί πάνω σε κάποιον άλλον. Σε αυτή την κυριαρχία δεν υπάρχει ελευθερία, δεν υπάρχει ομορφιά, δεν υπάρχει αγάπη.

Η κοινωνία μας έχει επιβάλλει κάποια ηθική και η κοινωνία είναι προϊόν του κάθε ανθρώπου ξεχωριστά. Η κοινωνία με την ηθική της λέει ότι μπορείς να είσαι άπληστος, μπορείς να σκοτώνεις κάποιον στο όνομα του θεού, στο όνομα της πατρίδος σου, στο όνομα κάποιου ιδανικού. Μπορείς να είσαι αναταγωνιστικός, μπορείς να είσαι άπληστος, φθονερός, κτηνώδης μέσα στα πλαίσια του κόσμου.

Μια τέτοια ηθική δεν είναι καθόλου ηθική. Πρέπει να την αρνηθείς ολοκληρωτικά για να είσαι ενάρετος. Η αρετή δεν είναι συνήθεια, δεν είναι κάτι στο οποίο εξασκείσαι τη μια μέρα μετά την άλλη προκειμένου να γίνεις ενάρετος. Τότε γίνεται κάτι μηχανικό, ρουτίνα, χάνει κάθε νόημα.

Ο διαλογισμός δεν είναι ποτέ προσευχή. Η προσευχή, η ικεσία, γεννιέται από την αυτολύπηση. Προσεύχεσαι όταν έχεις δυσκολίες, όταν υπάρχει θλίψη. Όταν όμως υπάρχει ευτυχία, χαρά, δεν υπάρχει ικεσία. Η αυτολύπηση, που είναι τόσο βαθιά ριζωμένη μέσα στον άνθρωπο είναι η αιτίας της χωριστικότητας.

Η επανάληψη λέξεων, προσευχών, είναι αυτοϋπνωτιστική, αυτοαπομονωτική και καταστροφική. Η απομόνωση που φέρνει η σκέψη είναι πάντοτε μέσα στο πεδίο του γνωστού και η απάντηση στην προσευχή είναι ανταπόκριση του γνωστού.

Ο διαλογισμός είναι πολύ μακριά απ’ αυτό. Στο πεδίο του διαλογισμού δεν μπορεί να εισέλθει η σκέψη. Δεν υπάρχει διαίρεση, οπότε ούτε ταυτότητα. Ο διαλογισμός είναι έκδηλος και όχι μυστικός.

«Η πίστη είναι τόσο άχρηστη όσο και τα ιδανικά. Και τα δυο σκορπάνε την ενέργεια που χρειάζεται για να παρακολουθήσεις το ξετύλιγμα της πραγματικότητας, εκείνο ακριβώς που συμβαίνει αυτή τη στιγμή....

Τα πιστεύω, όπως και τα ιδανικά, είναι διαφυγές από το ουσιαστικό γεγονός που συμβαίνει αυτή τη στιγμή και στη διαφυγή υπάρχει θίψη χωρίς τελειωμό. Το τέλος της θλίψης έρχεται με την κατανόηση της πραγματικότητας από στιγμή σε στιγμή. Δεν υπάρχει κανένα σύστημα ή μέθοδος που να σας φέρει την κατανόηση. Μόνον η χωρίς επιλογές άμεση και καθαρή επίγνωση της πραγματικότητας μπορεί να το κάνει αυτό...»

Είναι πολύ πιο σημαντικό να κατανοήσεις τον εαυτό σου, τη συνεχή αλλαγή αυτών που είναι ο εαυτός σου, από το να διαλογιστείς για να βρεις το θεό ή να έχεις κάποια οράματα, αισθήσεις και άλλες μορφές διασκέδασης….

Ο νους μας έχει γυμναστεί να δέχεται το φόβο και να διαφεύγει, αν μπορεί, απ΄ αυτόν το φόβο, χωρίς να μπορεί να επιλύσει ποτέ ολοκληρωτικά και απόλυτα την όλη φύση και δομή του φόβου.

Αν δεν έχεις επίγνωση της συμπεριφοράς σου όλη την ώρα, αν δεν έχεις πλήρη συνείδηση, πλήρη γνώση των καθημερινών πράξεών σου, το να κλειδωθείς απλά σε ένα δωμάτιο και να κάτσεις μπροστά στη φωτογραφία του γκουρού σου, του Δασκάλου σου, για να διαλογιστείς, είναι απλά διαφυγή, διότι όταν δε γνωρίζεις τον εαυτό σου δεν υπάρχει καμιά ορθή σκέψη, ό,τι και να κάνεις, όσο ευγενικές και να είναι οι προθέσεις σου.

Για να γνωρίσετε τον εαυτό σας, πρέπει να έχετε επίγνωση, να είστε εγρηγορότες. Στην εγρήγορση του νου σας υπάρχει ελευθερία απ’ όλες τις πεποιθήσεις, απ’ όλες τις ιδέες, διότι οι πίστεις και τα ιδεώδη σας προσδίδουν ένα χρώμα, εμποδίζοντας την ουσιαστική αντίληψη. Αν θέλετε να γνωρίσετε τι είστε, δεν μπορείτε να φαντάζεστε ή να πιστεύετε κάτι που δεν είστε. Αν είμαι άπληστος, φθονερός, βίαιος, έχει πολύ λίγη αξία αν διαθέτω τα ιδεώδη της μη βίας και της μη απληστίας. Για να γνωρίσει όμως κάποιος ότι είναι άπληστος ή βίαιος, για να το μάθει και να το κατανοήσει, χρειάζεται να έχει μια εξαιρετική αντίληψη, έτσι δεν είναι; Απαιτείται τιμιότητα και διαύγεια σκέψης, ενώ το να επιδιώκει ένα ιδεώδες, μακριά από εκείνο που είναι, είναι απλά μια ΔΙΑΦΥΓΉ. Και αυτή η διαφυγή σας εμποδίζει να ανακαλύψετε εκείνο που πραγματικά είσαστε και να ενεργήσετε αμέσως πάνω σε αυτό. Η κατανόηση αυτού που είστε, ό,τι κι αν είναι αυτό, άσχημο ή όμορφο, καλό ή κακό, η κατανόηση αυτού που είστε, χωρίς καμιά στρέβλωση ή παραμόρφωση είναι η αρχή της αρετής. Η αρετή είναι ουσιαστική δίνει ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ.

Η γη ανήκει σε όλους μας, είναι δική σας και δική μου. Δυστυχώς, όμως, έχουμε ορθώσει παντού εθνικούς, οικονομικούς και θρησκευτικούς φράχτες και ζώντας πίσω απ’ αυτούς μιλάμε με για αδελφότητα, για αγάπη, για ειρήνη και για Θεό. Για να γνωρίσουμε πραγματικά τι είναι Αγάπη, πρέπει να γκρεμίσουμε όλους αυτούς τους φράκτες και να το αρχίσει αυτό ο καθένας μας από τον εαυτό του.

Χωρίς αγάπη, ό,τι κι αν κάνετε, είτε τρέχετε πίσω απ’ όλους τους θεούς της γης, είτε παίρνετε μέρος σε διάφορες κοινωνικές δραστηριότητες, είτε προσπαθείτε να βοηθήσετε τους φτωχούς, εισέρχεστε στην πολιτική, γράφετε βιβλία, ποιήματα οτιδήποτε – χωρίς αγάπη θα είστε απλά ένα νεκρό πλάσμα.

Χωρίς αγάπη, τα προβλήματά σας θα μεγαλώνουν και θα πολλαπλασιάζονται επ’ άπειρο. Με την αγάπη όμως, ό,τι κι αν κάνετε, δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος, δεν υπάρχει πια σύγκρουση. Η αγάπη είναι η ουσία της αρετής.

Να ενδιαφέρεσαι για τη ρίζα της θλίψεως και όχι για την κραυγή του πόνου.

Εάν μπορείς να καταλάβεις πραγματικά το πρόβλημα, θα βγει από αυτό και η απάντηση, διότι η απάντηση δεν είναι ξέχωρη από το πρόβλημα.

Η ελευθερία από την επιθυμία για τη λύση ενός προβλήματος είναι ουσιαστική για την κατανόησή του …

Η σταθερή βεβαιότητα της επίσης είναι μια ένδειξη φόβου!

Δεν υπάρχει τέλος στην εκπαίδευση. Δεν είναι ότι διαβάζεις ένα βιβλίο, περνάς μια εξέταση και τελειώνεις με αυτήν. Ολόκληρη η ζωή σου, από τη στιγμή που γεννιέσαι μέχρι τη στιγμή που πεθαίνεις, είναι μια συνεχής διαδικασία μάθησης

Η περιγραφή δεν είναι το περιγραφόμενο. Μπορώ να περιγράψω το βουνό, αλλά η περιγραφή μου δεν είναι το βουνό και εάν πιαστείτε στο δόλωμα ης περιγραφής, όπως κάνουν οι περισσότεροι άνθρωποι, τότε δε θα δείτε ποτέ το βουνό!

Η παράδοση γίνεται η ασφάλειά μας, αλλά όταν το μυαλό είναι σε ασφάλεια, βρίσκεται σε αποσύνθεση!

Η θρησκεία είναι η παγωμένης σκέψη ενός ανθρώπου με την οποία κτίζουν ναούς..

Στην προσοχή υπάρχει μια πλήρης κενότητα, ειδάλλως δεν μπορεί κανείς να προσέξει…

Ο συνειδητός νους απλά παρατηρεί…

Ο Κρισναμούρτι πέθανε στις 17 Φεβρουαρίου 1986 στο Οχάιο της Καλιφόρνιας. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του επέτρεψε να ηχογραφούν και να μαγνητοσκοπούν τις ομιλίες του, έτσι ώστε μετά το θάνατό του να μπορεί οποιοσδήποτε να έρχεται σε άμεση επαφή με όσα είπε και να μη χρειάζεται ενδιάμεσους ερμηνευτές ή σχολιαστές. Πριν το θάνατό του έκανε την εξής δήλωση:

Δεν υπάρχει διάδοχος ή εκπρόσωπός μου που θα συνεχίσει τη διδασκαλία τώρα ή οποτεδήποτε στο μέλλον, στο όνομά μου. Δε χρειάζονται ερμηνευτές. Κάθε άνθρωπος θα πρέπει να παρατηρεί κατευθείαν τις δικές του δραστηριότητες κι όχι μέσω κάποιας θεωρίας ή αυθεντίας.