Διαλογισμός : Η λάθος πεποίθηση

Όταν οι άνθρωποι επιχειρούν να πειραματιστούν με τον διαλογισμό, συχνά διαμαρτύρονται ότι οι σκέψεις τους γίνονται ανεξέλεγκτες και αρχίζουν να τους επιτίθενται πιο άγρια από ποτέ. Όσοι όμως έχουν εντρυφήσει χρόνια στο διαλογισμό γνωρίζουν ότι αυτό είναι ένα πολύ καλό σημάδι για όσους είναι αρχάριοι στο διαλογισμό. Δεν είναι οι σκέψεις μας που έχουν γίνει πιο άγριες κι επιθετικές αλλά εμείς που έχουμε γίνει πιο ήσυχοι και καταφέρνουμε τελικά να αποκτήσουμε συνείδηση του πόσο θορυβώδεις ήταν οι σκέψεις μας πάντα. Αντί να αποκαρδιωνόμαστε λοιπόν και πολλές φορές να τα  παρατάμε, μπορούμε να προσπαθήσουμε να γίνουμε ακόμα περισσότερο παρόντες στη στιγμή και να συνεχίσουμε να επιστρέφουμε ξανά και ξανά στην αναπνοή μας.

Η αρχαία ανατολική σοφία μας επισημαίνει ότι στο ξεκίνημα του διαλογισμού οι σκέψεις θα έρχονται η μία πίσω απ’ την άλλη ακατάπαυστα, σαν έναν καταρράκτη που χύνεται σε έναν απόκρημνο γκρεμό. Σταδιακά, καθώς προοδεύουμε στο διαλογισμό, οι σκέψεις γίνονται σαν το νερό που τρέχει σε ένα ρηχό, στενό ποτάμι κι αργότερα όπως τα πιο ήρεμα νερά ενός μεγαλύτερου και βαθύτερου ποταμού που ρέουν ήσυχα προς τη θάλασσα.  Τελικά ο νους γίνεται όπως ένας ακίνητος και γαλήνιος ωκεανός που ρυτιδώνεται μόνον περιστασιακά στις ήπιες ριπές του ανέμου.

Κάποιοι δυστυχώς έχουν την λάθος πεποίθηση ότι όταν διαλογίζονται δεν θα πρέπει να έχουν καθόλου σκέψεις ή συναισθήματα. Όταν λοιπόν έρχονται σκέψεις στην επιφάνεια, αυτοί ταράζονται ή εξοργίζονται με τον εαυτό τους, νομίζουν ότι έχουν αποτύχει και τα παρατούν. Πόσους έχετε ακούσει αλήθεια να επιμένουν ότι δεν μπορούν να κάνουν διαλογισμό γιατί έχουν επαναλαμβανόμενες σκέψεις που δεν τους αφήνουν σε ησυχία; Αυτό η πεποίθηση είναι το μεγαλύτερο σφάλμα στην άσκηση του διαλογισμού. Μια θιβετιανή παροιμία λέει: “Δεν μπορείς να έχεις κρέας χωρίς κόκκαλα ή τσάι χωρίς φύλλα”. Όσο καιρό λοιπόν θα έχουμε έναν νου, αυτός θα συνοδεύεται αναγκαστικά από σκέψεις και συναισθήματα. 

Όπως ακριβώς ο ωκεανός έχει κύματα ή ο ήλιος ακτίνες, έτσι και η δράση του νου μας είναι οι σκέψεις που δημιουργεί και τα συναισθήματα που ακολουθούν τις σκέψεις. Ο ωκεανός μπορεί να εμφανίζει κύματα, όμως δεν ταράζεται ιδιαίτερα από αυτά. Τα κύματα είναι η φύση του ωκεανού. Τα κύματα τα βλέπουμε να υψώνονται μέσα στον ωκεανό∙ από πού προέρχονται όμως και που καταλήγουν τελικά; Στον ίδιο τον ωκεανό. Κατ’ αναλογία, οι σκέψεις και τα συναισθήματα είναι οι εκφράσεις της αληθινής φύσης του νου. Υψώνονται μέσα από τον νου και διαλύονται πάλι πίσω στο νου. Οτιδήποτε εμφανίζεται δεν είναι απαραίτητο να το βλέπουμε σαν ένα ιδιαίτερο πρόβλημα. Αν δεν αντιδράσουμε ενστικτωδώς, αν το παρατηρήσουμε υπομονετικά κι αδιαμαρτύρητα θα αποσυντεθεί στην ίδια του τη φύση.

Όταν φτάσουμε σ’ αυτή την κατανόηση τότε η εμφάνιση των σκέψεων στον διαλογισμό όχι μόνο δεν θα είναι πρόβλημα αλλά θα δυναμώνει και θα εμπλουτίζει την άσκησή μας. Έτσι, είναι σημαντικό να αποκτήσουμε μια πιο φιλική, ανοιχτή και συμπονετική διάθεση απέναντι στις σκέψεις και τα συναισθήματά μας καθώς αυτά είναι η οικογένεια του νου μας. Μπροστά στις σκέψεις μας λοιπόν, ένας θιβετιανός δάσκαλος προτείνει: “Γίνε όπως ο σοφός άνθρωπος που παρακολουθεί ένα παιδί να παίζει”.

Συχνά αναρωτιόμαστε πώς να αντιμετωπίσουμε την αρνητικότητα μας ή τα προβληματικά συναισθήματα που βιώνουμε. Στην ηρεμία και άνεση που βιώνουμε κατά τη διάρκεια του διαλογισμού έχουμε την δυνατότητα να παρατηρήσουμε τα συναισθήματα αυτά με μια εντελώς αμερόληπτη στάση. Όταν η στάση μας όμως απέναντι στα συναισθήματα αλλάζει, διαφοροποιείται και ολόκληρη η ατμόσφαιρα του νου μας, ακόμη και η ίδια η φύση των σκέψεων και των συναισθημάτων μας. Όταν γινόμαστε λιγότερο κριτικοί προς τις σκέψεις μας, το  ίδιο κάνουν και οι σκέψεις προς εμάς. Στο κάτω-κάτω, σκέψεις είναι, αργά ή γρήγορα θα περάσουν αν σταματήσουμε να το κάνουμε μεγάλο θέμα και να φέρνουμε εμπόδια στο διάβα τους.

Έτσι οτιδήποτε σκέψεις ή συναισθήματα και να εμφανίζονται στο νου μας, τις αφήνουμε να υψωθούν και να σβήσουν όπως ακριβώς τα κύματα στον ωκεανό, χωρίς να προσπαθούμε να τα εμποδίσουμε ή να τα περιορίσουμε. Ας μην προσκολλούμαστε στις σκέψεις μας, ας μην τις ανατροφοδοτούμε ή κάνουμε προσπάθεια να τις διαλύσουμε. Ας μην τις ακολουθούμε και ας σταματήσουμε να τις προσκαλούμε. Ας γίνουμε σαν τον ωκεανό που παρατηρεί τα ίδια του τα κύματα ή σαν τον ουρανό που ατενίζει ανέμελα όσα σύννεφα έχουν διάθεση να βολτάρουν μέσα στο είναι του. Σύντομα ανακαλύπτουμε ότι οι σκέψεις μας είναι σαν τον άνεμο∙ απλά έρχονται και φεύγουν. Το μυστικό είναι να μη σκεπτόμαστε πάνω στις σκέψεις, αλλά να τις επιτρέπουμε να ρέουν ανεμπόδιστα μέσα στο νου μας, ενώ συγχρόνως εκπαιδεύουμε τον νου μας να ελευθερωθεί από την ανάγκη να δημιουργεί δεύτερες σκέψεις.

Ο συνηθισμένος νους, μπορεί να αντιλαμβάνεται το ρεύμα των σκέψεων σαν συνεχόμενο και ασταμάτητο∙ στην πραγματικότητα όμως δεν είναι καθόλου έτσι τα πράγματα.  Μπορεί ο καθένας μας μέσα από ενδελεχή εσωτερική παρατήρηση να ανακαλύψει ότι ανάμεσα σε κάθε σκέψη υπάρχει ένα σημαντικό κενό. Όταν η τελευταία μας σκέψη, μόλις έχει γίνει παρελθόν και η μελλοντική σκέψη δεν έχει ακόμη ξεκινήσει, τότε ακριβώς υπάρχει μια μικρή παύση, μέσα στην οποία, μας αποκαλύπτεται η αληθινή φύση του νου μας. Έτσι η εργασία μας στο διαλογισμό είναι να επιβραδύνουμε χωρίς προσπάθεια, με τους τρόπους που αναφέραμε παραπάνω τις σκέψεις μας, ώστε το ενδιάμεσο αυτό κενό να γίνεται όλο και πιο φανερό.

Έχετε παρατηρήσει αυτό το “μαγικό κενό” ανάμεσα στις σκέψεις σας;

Αν απαντήσετε «όχι»,

είναι καιρός να αρχίσετε διαλογισμό.

Αν απαντήσετε «ναι»

τότε φροντίστε να επιμηκύνετε τη χρονική του διάρκεια.

Γιατί αυτό σημαίνει επιτέλους

“κάνω διαλογισμό” !

Συνοδοιπόροι είμαστε με τον ίδιο προορισμό...