Η προσέγγιση του απροσέγγιστου μέσα από το αδιέξοδο ανικανοποίητο

Γι’ αυτήν εκλιπαρούν όλοι οι άνθρωποι κι επειδή εκλιπαρούν τους αποφεύγει. Ο μοναχός, ο ιερέας, ο ασκητής, βασανίζουν το σώμα τους και τον εαυτό τους από τη λαχτάρα τους γι’ αυτήν, αλλά εκείνη τους ξεφεύγει συνεχώς γιατί δεν μπορεί να εξαγοραστεί με τίποτα. Ούτε η θυσία, ούτε η αρετή, ούτε η προσευχή, ούτε η επανάληψη ενός τελετουργικού μπορούν να φέρουν κοντά μας αυτή την αγάπη. Κάθε ψάξιμο, κάθε αναζήτηση μέσω του νου είναι μάταιη και πρέπει να πάψει ολοκληρωτικά.

Η αλήθεια είναι το συνεχές άγνωστο κι ένας νους που την ψάχνει δε θα την βρει ποτέ γιατί ο νους που είναι το αποτέλεσμα του παρελθόντος και του χρόνου, είναι κατασκευασμένος με βάση το γνωστό. Όταν ο νους επιδιώκει την αλήθεια που έχει διαβάσει μέσα στα βιβλία αυτή η αλήθεια είναι αυτοπροβαλλόμενη γιατί ο νους μπορεί να ψάξει μόνον αυτό που γνωρίζει. Ίσως κάτι το γνωστό που να είναι λίγο πιο ικανοποιητικό από το παρελθόν του. Ψάχνει τη δική του αυτοπροβολή και όχι την ίδια την αλήθεια.

Η Αλήθεια μας αποκαλύπτεται όταν είμαστε έτοιμοι και ανοιχτοί. Η κύρια δράση μας λοιπόν είναι να καλλιεργήσουμε τη δεκτικότητα της εγρήγορσης και όχι να κατασκευάσουμε εμείς θεωρίες περί της αλήθειας. Γιατί οτιδήποτε λέγεται περί της αλήθειας δεν είναι η αλήθεια. Κι ο σίγουρος τρόπος για να περιορίσουμε μια άχρονη στιγμή είναι να προσπαθήσουμε να την περιγράψουμε με λόγια.

Πως λοιπόν θα προσεγγίσουμε το απροσέγγιστο ή καλύτερα πως θα δημιουργήσουμε τις ιδανικές συνθήκες για να μπορέσει Αυτό να μας επισκεφτεί;

Καταγράφω μερικές από τις παρατηρήσεις που έγραφε ο Κρισναμούρτι «εις εαυτόν» στο προσωπικό του ημερολόγιο (τελικά  εκδόθηκαν στο βιβλίο του «σημειώσεις»)

“Μερικά πράγματα είναι αρκετά ξεκάθαρα.

1. Πρέπει κανείς να είναι ολοκληρωτικά αδιάφορος γι’ αυτό καθώς έρχεται και φεύγει.

2. Δεν πρέπει να υπάρχει επιθυμία να συνεχιστεί αυτή η εμπειρία ή να αποθηκευτεί βαθιά στη μνήμη.

3. Πρέπει το σώμα να είναι κάπως ευαίσθητο και να υπάρχει κάποια αδιαφορία για ανέσεις.

4. Πρέπει να υπάρχει αυτοκριτική, χιουμοριστική προσέγγιση.

Αλλά ακόμα κι αν, κατά τύχη, τα είχε κανείς όλα αυτά –όχι ύστερα από εσκεμμένη καλλιέργειά τους κι εσκεμμένη ταπεινοφροσύνη- ακόμα και τότε δεν είναι αρκετά. Χρειάζεται κάτι τελείως διαφορετικό ή μπορεί να μη χρειάζεται τίποτα. Ό,τι κι αν κάνεις εσύ δε μπορείς ποτέ να το φέρεις, πρέπει εκείνο να έλθει σε σένα. Μπορείς επίσης να προσθέσεις και την αγάπη στον κατάλογο, αλλά είναι πέρα κι απ’ την αγάπη. Ένα πράγμα είναι βέβαιο: ότι το μυαλό δεν μπορεί να το κατανοήσει ούτε να το περιέχει. Ευλογημένος είναι εκείνος στον οποίο δίνεται. Και μπορείς, επίσης, να προσθέσεις και ένα ακίνητο, ήσυχο μυαλό.”

Αυτά λέει ο σοφός. Πρέπει αυτό να έλθει σε σένα, δεν μπορείς να το κατανοήσεις και κυρίως δε μπορείς να επιτίθεσαι με κατακτητική διάθεση σ’ αυτό. Ο νους του ανθρώπου βέβαια που αρκείται στην αυτάρεσκη ικανοποίηση της επίτευξης των στόχων του, στοχοποιεί και την ίδια την αλήθεια και φυσικά αποτυγχάνει παταγωδώς.

Στο βιβλίο «η χαρά της ελευθερίας» ο Κρισναμούρτι επισημαίνει:

“Αλήθεια είναι να υπάρχεις την κάθε στιγμή και η ευτυχία που συνεχίζεται δεν είναι ευτυχία. Ευτυχία είναι εκείνη η κατάσταση ύπαρξης που είναι άχρονη. Αυτή η άχρονη κατάσταση μπορεί να έλθει μόνο όταν υπάρχει πολύ έντονη αίσθηση ανικανοποίητου – όχι το ανικανοποίητο που έχει βρει κάποια κανάλια για να ξεφύγει, αλλά το ανικανοποίητο που δεν έχει διέξοδο, που δεν ψάχνει για φυγή, που δεν αναζητάει πια «ολοκλήρωση». Μόνο τότε, σ’ αυτή την κατάσταση ενός ακραίου ανικανοποίητου μπορεί να εμφανιστεί η αλήθεια. Αυτή η αλήθεια δεν μπορεί να αγοραστεί, δεν μπορεί να επαναληφθεί, δεν μπορεί να παγιδευτεί σε βιβλία. Πρέπει να ανακαλύπτεται την κάθε στιγμή, μέσα στο χαμόγελο, μέσα στο δάκρυ, κάτω απ’ το νεκρό φύλλο ενός δέντρου, στις περιπλανώμενες σκέψεις, στην πληρότητα της αγάπης…”

Ίσως τελικά αυτή να είναι η αδυναμία μας στην διαδικασία αναζήτησης της αλήθειας : ότι συνεχίζουμε να εφευρίσκουμε βαλβίδες εκτόνωσης για το ανικανοποίητό μας…

Συνοδοιπόροι είμαστε με τον ίδιο προορισμό...